Strona:PL Toeppen Max - Wierzenia mazurskie 1894.djvu/59

Ta strona została przepisana.

I dziś jeszcze lud prosty wierzy, że gdy podczas burzy położymy strzałkę piorunową na lipowym stole, strzałka skacze. (Olsztynek).
Mazur rozróżnia ściśle boży pekrąt (strzałkę piorunową), tj. krzemienie, mające kształt małego palca, które Niemiec nazywa zazwyczaj Donnerkeulen, od klina piorunowego, którym Mazur oznacza topór kamienny starożytnych Prusaków itp. przedmioty.
Kiedy grozi nawałnica gradowa, chłop bierze rydel, wykopuje trzy kawałki darniny i przewraca je trawą ku ziemi. Kobieta bierze łopatę od chleba, obraca nią trzy razy dokoła drabiny, prowadzącej na dach (rozumiem przez to, że obraca ją ku ni3bu i znowu ku ziemi), i kładzie ją koło drabiny na ziemi. Świadek, któremu ten szczegół zawdzięczam, był obecny przytym, kiedy stosowano ten środek, i zapewnia, że wiatr się obrócił, chmura odeszła, i grad nie wyrządził żadnej szkody na polach gospodarza, który uciekł się do tego środka. Starzy ludzie potrafią to robić, od nich zaś uczą się młodzi. (Olsztynek).
O zbawiennym działaniu stali nieraz jeszcze będziemy mówili. Trzyma ona zdala wszystkie wpływy czarów. (Olsztynek).
Niektóre osoby dla zabezpieczenia się od czarów noszą zawsze czosnek przy sobie. (Olsztynek).
Znaleziona podkowa, przybita gwoździami do progu domu

    hucusque superstitiose observatus. Ut jam taceam superstitionem muliercularum, quae simulac vaccas lac cum cruore reddere observant, per feramen lapidis fulminaris eas mulgere solent, vel cunis infantum hos lapides imponere, ne fulmine tangantur, et quae sunt alia; solum hic in medium afferre operae pretium erit eum abusum, quo mediante audito tonitru sine mora lapidem fulminarem arripere soleni, et si fuerit perforatus, foramini digitum immittere, in quo lapide velocissime circumacto, eodein tergeminis ictibus, et ut dicitur, sub murmure quodam ostia ferire, sperantes, quod hisce ceremoniis peractis, aedificium a fulmime liberum sit mansurum, cujus abominabilis facti veritatem tempore pastoratus mei saepe sum expertus, quae tamen superstitio cum sub praesidio b. defuncti domini a Podewils t. t. districtus nostri capitanei et post fata veneraudi, sub poena gravissima interdicta fuerit, hodiernum amplius, nisi id forsan occulte fiat, non animadvertitur. Huc collimat opinio eorum, qui credebant, dominu, in qua lapis fulminaris asservatur, fulmine non finiri, quemadmodum Agricola, Boëtius, Wormius et alii hujus mentionem injecerunt, locis antea citatis.“ Porówn. także N. Pr. Prov.-Bl. 1848, II, 328.