Podając w Wiśle przekład dzieła Töppena, spełniamy niewykonany zamiar O. Kolberga i, zdaje się nam, oddajemy prawdziwą usługę czytelnikom. Wspomniany ludoznawca nasz tak mówi w referacie o książce Töppena (w Bibljotece Warszaw. 1868, t. II, str. 331): „Dzieło to zamierzam w przyszłości podać w przekładzie polskim i uzupełnić je wielu pozyskać się jeszcze z tamtych stron mogącemi nabytkami, a nadto pomnożyć pieśniami mazurskiemi przez ś. p. Gizewjusza w okolicy Ostrodu zebranemi i przesłanemi w rękopisie K. W. Wójcickiemu, który nie wahał się mi go powierzyć. Pomimo obfitości materjału, zawartego w tym rękopisie, dający się w nim przecież uczuwać brak stosownej do każdej pieśni melodji wzywać się mnie zdaje do odbycia oddzielnej w tamte okolice podróży, w interesie muzyki zarówno, jak i etnografji.“ I dalej (str. 332): „Uznając wielką p. Töppena zasługę, niemała mu się i z naszej strony należy wdzięczność, że w imię nauki, wyręczając nas, obeznał nas z zapomnianym tym ludem i nie szczędził trudu nad wydobyciem ukrytych w jego łonie skarbów duchowych.“ Od czasu, gdy O. Kolberg to pisał, zjawiło się nie mało prac o Mazurach (wspomnimy dziełko W. Kętrzyńskiego i liczne artykuły w Wiśle, Pamiętniku Fizjograficznym i innych czasopismach); znakomitym ich dopełnieniem stanie się, nie wątpimy, przetłumaczenie całości dzieła M. Töppena, które w ciągu roku bieżącego Wisła pomieści. Tytuł jego brzmi w oryginale: Aberglauben aus Masuren, mit einem Anhange, enthaltend Masurische Sagen und Mährchen. Wyd. 2-ie, pomnożone licznemi przyczynkami i dodatkiem. Gdańsk 1867, str. 168 w 8-ce. Autor ogłosił również r. 1870 dzieje Mazur p. n. Geschichte Masurens, ein Beitrag zur preussischen Landes- und Kulturgeschichte, nach gedruckten und ungedruckten Quellen, Gdańsk, str. 571 w 8-ce. W przypiskach zwracamy uwagę na usterki, wynikające z niedość dokładnej u autora znajomości języka Mazurów; w tekście spotykane wyrazy polskie poprawialiśmy według innych o Mazurach ogłoszonych przyczynków. Cała rzecz wyjdzie w osobnej odbitce, w roku przyszłym.
Redakcja „Wisły.“
