Thucydides Atheńczyk opisał wojnę Peloponnezyan i Atheńczyków jako walczyli przeciwko sobie, zacząwszy zaraz od jéj początku a przewidziawszy że będzie wielką i najgodniejszą pamięci z pomiędzy uprzednio zdarzonych, ztąd wnioskując, że i w pełnéj sile wszelakiego przygotowania oboje do niej przystępowali i resztę greckich szczepów widząc stawającą po jednej ze stron dwojga, te natychmiast tamte i przemyślające (o tém). Poruszenie bo téż to było najogromniejsze Greków i pewnéj części barbarów, powiedziećby można, nawet na największą część ludzi (rozciagajacę się). Albowiem co przedtém i jeszcze dawniej zaszło, jasno wyśledzić dla niezmierzoności czasu nie podobném było, lecz z poznak, z których jak najodlegléj w tył spoglądającemu wiarę powziąść przychodzi, sądzę, że nie miało wielkiego znaczenia ani pod względem wojen ani pod względem innych rzeczy.
Okazuje się bowiem teraz tak nazwana Hellas nie od dawna stale zamieszkałą, ale że przenoszenia się z miejsca na miejsce w niej były pierwéj a łatwo poszczególni opuszczali swą rodzinną, wypychani od jakiéjbądź zawsze liczniejszéj gromady. Dla nieistnienia bowiem handlu ni zbliżając się do siebie bez trwogi ani lądem ani przez morze, a użytkując z własności każdy tylko tyle aby wyżyć, owoż nadmiaru dobytku nie mając ni téż ziemię drzewami obsadzając, gdy niewiadomém było kiedy ktoś inny naszedłszy i nieubezpieczonym wraz murami to wydrze, a znowu na dzień nieodzownej strawy wszędzie dopaść spodziewając się; bez trudności opuszczali dzierzawy, i ztąd ani wielkością miast nie możnieli ani resztą przyborów. Najwięcej zaś najlepsza zawsze część ziemi przemian mieszkańców doznawała, jako to dziś Thessalią zwana i Boeocya, tudzież większa liczba dzielnic Peloponnezu wyjąwszy Arkadią, i ile nadto było najprzedniejszych. Gdyż dla dobroci ziemi silniéj u niektórych zawięzująca się za-
Strona:PL Tukidydes - Historya wojny peloponneskiéj.djvu/13
Ta strona została przepisana.
XIĘGA PIERWSZA.
