Strona:PL V Hugo Rok dziewięćdziesiąty trzeci.djvu/469

kretu i patrzące na niego, jak się patrzy w przepaść. I mówił:
 — Prawo jest formalne. Sędzia jest więcej i mniej niż człowiekiem, bo niema serca; jest więcej niż człowiekiem, gdyż ma miecz sprawiedliwości, w roku 414 od założenia Rzymu. Manlius Torquatus skażaj na śmierć swego syna za występek zwyciężenia nieprzyjaciół bez jego rozkazu. Pogwałcona karność wymagała przykładnej kary. Tu pogwałcone zostało prawo, a prawo jest jeszcze wyższem od karności. W przystępie politowania narażono ojczyznę na niebezpieczeństwo. Litość może przybrać rozmiary występku. Komendant Gauvain wypuścił powstańca Lantenaca z więzienia. Gauvain jest winny. Głosuję za karą śmierci.
 — Piszcie, pisarzu — rzekł Cimourdain.
 Pisarz napisał „Kapitan Guéchamp: śmierć.“
 Gauvain podniósł głos.
 — Guéchamp — rzekł — dobrześ głosował i dzięki ci za to składam.
 Cimourdain znów się odezwał:
 — Głos ma drugi sędzia. Mów, sierżancie Radoub.
 Radoub wstał, obrócił się do Gouvain’a i po wojskowemu salutował oskarżonego. Potem zawołał:
 — Jeśli to tak, więc zgilotynujcie mnie, bo daję wam najświętsze słowo honoru uczciwego człowieka, że chciałbym zrobić najprzód to, co zrobił stary, a potem to, co zrobił mój dowódca. Gdym zobaczył, jak ów ośmdziesięcioletni starzec rzucił się w ogień i wyniósł z niego troje robaczków, powiedziałem zaraz: Dzielny z ciebie zuch, mój poczciwcze. a gdym się dowiedział, że to mój dowódca ocalił głowę tego starca od waszej głupiej gilotyny, do stu fur kartaczy! rzekłem: Obywatelu dowódco, powinienbyś być moim generałem; jesteś człowiekiem co się zowie i ja, do stu piorunów! dałbym ci krzyż świętego Ludwika, jeśliby jeszcze były u nas krzyże,