Strona:PL Władysław Orkan-Komornicy 081.jpeg

 Na drugi dzień zrana jeszcze smutniej było w chałupie za wodą.
 Józek się zbierał, choć nie dużo miał do zbierania: parę koszul, płócienki i pół kwarty masła.
 Nie sporo mu było i dziwna bojaźń przed nieznanem ściskała mu serce.
 — Moc Boska! — powtarzał często, starając się zapanować nad sobą i nie pokazać wzruszenia zapłakanej matce.
 Robiła ona, co mogła, przystroiła mu na drogę wszystko i kozy napasła świtaniem, ale ciężar wielki przysiadł jej serce i nie ustępował.
 — Widzi mi się i widzi, że kogoś wynoszą... — mówiła smutno, pozierając na Józka.
 — Bajecie! — odpowiadał z bojaźnią.
 — Józuś! Józuś!
 — Nie krzyczcie... dyć sie przecie wrócę.
 Zosia też pomagała matce płakać, choć nie wiedziała, czemu... Jej się zdawało, że Józek pójdzie, jak na odpust i wróci niedługo. Dziwiło ją tylko, że się z takim smutkiem wybiera. Mówi, że po piniądze jedzie, a smuci się — myślała. Dziwiła się potem, że ją uściskał na ostatku i przeżegnał się w progu.
 Matka wyganiała kozy z komórki, kiedy wpadł Wojtek.
 — Na jarmak?
 — Nie. Do Pesztu...
 — Tak daleko?