Ponieważ w „Głosie“ przy wymienieniu składu redakcyi „Wisły“ pomieszczono i moje nazwisko a kierownik tej ostatniej w programowym artykule wstępnym „Wędrowca“ (Nr. 1) rozwinął poglądy na „Wisłę“ zupełnie sprzeczne z moimi, zmuszony więc jestem zabrać głos w tej sprawie; jakkolwiek bowiem nie mam pretensyi do nieomylności, to jednak pozwalam sobie mieć pretensyę do — konsekwencyi; solidaryzując się zaś z poglądami pomienionego artykułu, stanąłbym w sprzeczności z poglądami własnymi na sprawy geograficzne i niegeograficzne, wyrażonymi w różnych artykułach.
Jeżeli zdołałem dobrze zrozumieć pana D., to artykuł jego zawiera dwa zasadnicze twierdzenia:
1) Wiedza zachodnia do badania naszego kraju i utrzymania narodowego bytu jest niepotrzebna, nawet szkodliwa, albowiem po używaniu jej nie staliśmy się ani lepszymi (?), ani szczęśliwszymi (post hoc ergo propter hoc!)
2) Dla utrzymania narodowego bytu potrzebna jest natomiast święta zgoda.
Co do tego drugiego punktu, to z mego specyalnie geograficznego stanowiska nie mam wprawdzie powodu zbytnio się nad nim rozwodzić. Nie mogę jednak nie
- ↑ Artykuł ten był napisany w chwili powstawania „Wisły“.
