Wobec dusznej atmosfery wytworzonej przez reakcyę wogóle, a przez ujadania nacyonalistyczno-antysemicko-syonistyczno-hakatystyczne w szczególności, „głos“ zacytowanej broszury jest rzeczywiście „na czasie“; a przez swą bezstronność, szczerość i swe stanowisko ewolucyjne jest niby świeżym powiewem, niosącym uzdrowienie.
Praca ta napisana jest przytem z pewnym polotem i znacznem ciepłem, które nazwałbym patryotycznem, gdyby wyraz ten nie był dziś bardzo zdyskredytowany swemi ścisłemi związkami z klerykalizmem, gdyby nie stał się synonimem bądź szczerej ciasnoty, bądź obłudnego sprytu.
Autor doskonale analizuje kwestyę żydowską, wyświetla motywy syonizmu, sprowadza ruch ten do właściwych rozmiarów, ocenia jego strony dodatnie i ujemne, przewiduje skutki w przyszłości.
Co do kwestyi żydowskiej, to autor rozwiewa widmo wszechzmowy żydowskiej, wykazuje mało znaną, a straszną nędzę proletaryatu żydowskiego, a nawet sprowadza do skromnych (może zbyt skromnych) rozmiarów wieści o wielkich bogactwach Żydów, gdyż „grube ryby“ żydowskie bywają skwa-
- ↑ Ob. broszurę: „Nasze rachunki i syonizm“. „Głos na czasie przez Belaryusza“. Warszawa. T. Paprocki 1903.
