Strona:PL Wacław Potocki-Wojna chocimska 043.jpeg

Ta strona została przepisana.

Jeden tylko najmniejszy wezmę — taniec. Tak było infame[1] człowiekowi statecznemu tańcować u Rzymian, jako u nas ukraść co komu. Aczci w Polsce widzieć, kiedy małych złodziejków wieszają a wielkim płacą i kłaniają się. Pisze Ludovicus Vives, że się przydało viro consulari[2], w administracyi w prowincyi pewnéj będącemu, gdzieś podczas dobréj myśli będącemu tańcować. Skoro się tego dowiedziano w Rzymie, tak male rzecz onę habuit senatus[3], że nie tylko go z prowincyi zaraz rewokowano, ale mu causam criminalem[4] instytuowano, sprawować się kazano. Ale że żaden z jurystów tam perditae rei patrocinari[5] nie chciał, musiał za ich radą constantissime negare crimen[6]. Więc jako się tam wszelaką brzydzono płochością, tak zaś cnoty i najmniejsze wielką cenę i estymę miały. Piękna rzecz była wdowie nie chodzić drugi raz za mąż, praelataque est Pollioni filia non aliam ob causam quam quod mater ejus in eodem conjugio manebat[7]. Tenże autor pisze: apud Erulos adeo secundo matrimonio non locus, ut uxor ad sepulchrum mariti statim se laqueo indueret, nisi invisa et infamis vivere mallet[8]; alećby o tém osobne księgi napisać trzeba, jako w większéj daleko zostawały cnoty obserwancyi niżeli u nas, których zbawienna oświeciła nauka. Czyli w tamtych wiekach świat już był dojrzał i w swojéj stanął doskonałości? Bo jeżeli wedle zgadzających się profetij sześć tysięcy lat ma stać structura hujus universi[9], toć, dwa tysiące rość, aż do czasów Abrahamowych i podania zakonu bożego; dwa tysiące w perfekcyi i sile aż do narodzenia Zbawiciela naszego; dwa tysiące ad senectam[10] i końcowi swemu. Wielkie podobieństwo że tak jest: bo sam Chrystus Pan powiada, że na schyłku i dokończeniu świata przyszedł z nieba dla odkupienia ludzkiego, już był świat we trzech albo czterech tysięcy lat od stworzenia swojego w najdoźrzalszéj stanął doskonałości cnót i dowcipów ludzkich, zbawienną o Bogu wyjąwszy naukę; wtenczasto był on wiek złoty, kiedy Saturnus od Jowisza wygnany z nieba z ludźmi mieszkał na ziemi; kiedy był

  1. hańbą.
  2. byłemu konsulowi.
  3. źle... przyjął senat.
  4. sprawę gardłową.
  5. bronić tak złéj sprawy.
  6. upornie zaprzeczać występku tego.
  7. wyżéj ceniono córkę nad Polliona nie z innéj przyczyny jeno z téj, że jéj matka trwała w jedném małżeństwie.
  8. U Herulów tak dalece powtórne śluby nie są we zwyczaju, że żona u grobu męża zaraz pętlicę na szyję zarzucała, chyba, że wolała żyć w nienawiści i hańbie.
  9. budowa tego świata.
  10. ku starości.