Strona:PL Wagner - Sztuka i rewolucya.pdf/68

Ta strona została przepisana.

IV.

Porównajmy teraz sztukę publiczną współczesnej Europy w jej głównych zarysach ze sztuką publiczną Grecyi, aby dokładnie sobie unaocznić ich charakterystyczne różnice.
Sztuka publiczna w Grecyi, ta mianowicie, która najszczytniej wypowiedziała się w tragedyi, była wyrazem najgłębszej i najszlachetniejszej treści świadomości ludowej; to zaś, co jest najszlachetniejszego i najgłębszego w naszej współczesnej świadomości ludzkiej, jest czystą antytezą, zaprzeczeniem naszej sztuki publicznej. Dla Greka wystawienie tragedyi było świętem religijnem, na jego scenie pojawiali się bogowie i darzyli ludzi swą mądrością; nasze nieczyste sumienie stawia współczesny teatr w opinii publicznej tak nisko, że wkłada na policyę obowiązek czuwania nad tem, by teatr nie dotykał spraw religijnych rzecz wielce charakterystyczna zarówno dla naszej nauki, jak i sztuki. W przestronnych amfiteatrach greckich cały lud bywał obecny na przedstawieniach; w naszych teatrach dystyngowanych próżnuje tylko zamożna cząstka społeczeństwa. Grek czerpał swe środki artystyczne