Strona:PL Wagner - Sztuka i rewolucya.pdf/96

bowiem kierownictwo artystyczne, takie, któreby odpowiadało pierwotnym zadaniom teatru, wcaleby nie było w stanie jego celu współczesnego osiągnąć. — Stąd jednak jest dla każdego, kto myśli logicznie, rzeczą jasną, iż, jeżeli teatr ma służyć swemu przeznaczeniu przyrodzonemu i szlachetnemu, musi on być wolny od wszelkich celów natury spekulacyjno-przemysłowej.
 Jakże by to jednak było możliwem? Ta jedyna instytucya ma być wolną od służby, którą w czasach obecnych spełniać muszą wszyscy ludzie i wszelkie ich przedsiębiorstwa społeczne? Zaprawdę, właśnie teatr powinien zostać od tego wyzwolony przede wszystkiem. Teatr bowiem jest przybytkiem sztuki najwszechstronniejszym i najbardziej wpływowym i dopóki człowiek nie może swobodnie wykonywać swych czynności najszlachetniejszych — artystycznych, nie ma co myśleć o tem, aby zdobył wolność i samodzielność w dziedzinach życia pośledniejszych. Przystąpmy zatem, skoro już służba publiczna, a przynajmniej służba wojskowa przestała być zarobkiem przemysłowym, przystąpmy do wyzwolenia sztuki publicznej, gdyż, jak to zaznaczyłem wyżej, ma ona właśnie spełniać w naszym ruchu społecznym zadanie niewymownie donioślejsze, odgrywać winna rolę nadzwyczajnie