Strona:PL Waszyński Sady Laokrytow.pdf/16

tego oświadcza, że „sprawy, które stanowią treść tekstów Grenfell I. 11 i Amherst 30, należały w rzeczywistości do kompetencyi laokrytów i tylko na podstawie „prorogatio fori“ przez inne władzy rozstrzygnięte być mogły“. Przytoczenie tych dwóch tekstów tutaj jest zupełnie dowolne i bez wewnętrznego związku. Owe „raporty“ 1) Amherst 30 i 2) Grenfell I. 11 odnoszą się do prawa własności 1) domu prywatnego, 2) gruntu, który zdaje się pierwotnie należał do królewskiej domeny. Czy dwa te „raporty“ miały w tym razie służyć i czy my je dziś zawdzięczamy organom administracyjnym, czy też któremu kolegium sądowemu (i któremu?), tego zgoła z tekstu wywnioskować nie można. To pewna, wszystkie spory o własność między Egypcyanami z reguły iść były powinny przed sąd laokrytów; dlaczego Dr. T. tutaj właśnie te dwa teksty przytacza, o których jeszcze wątpliwe, czy z rozpraw sądowych pochodzą, tego nie wiem. Wiem natomiast, że że Dr. T. niema słuszności twierdząc dalej, że dwie te sprawy „tylko na podstawie prorogatio fori przez inne władze rozstrzygnięte być mogły“. Tu bowiem należało wprzódy zastanowić się nad zasadniczą kwestya: Czy Egipt ptolemejski znał „fori prorogatio“ w rzymskiem zrozumieniu. Kwestya ta jest dotąd zgoła niepewną, zaledwie mimochodem poruszaną, a właśnie w Pap. Tebtynis, który Dr. T. dla rozprawki niniejszej zużywa, są implicite zawarte wskazówki zabraniające takiego przypuszczenia; niesłusznie więc Dr. T. zaraz apriorystycznie pojęciem i praktyką rzymską o „fori prorogatio“ poczyna operować w kwestyach prawnych Egiptu, jak czynnikiem utartym. Ale przypuśćmy nawet na chwile z Dr. T., że w Egipcie ptolemejskim „prorogatio fori“ miała to samo, co w Rzymie, znaczenie, jeszcze i wtenczas nie będziemy mieli prawa twierdzić, że dane sprawy „tylko“ na podstawie „prorogatio fori“ przez inne władze, nie przez laokrytów, rozstrzygnięte być mogły. Bo wiadoma, że obok laokrytów istniał w ptolemejskim Egipcie, prócz innych jeszcze organów sądowych, i sąd