czej i wyraźniej. Związku tu nie było żadnego; tamci trzydziestu to rdzennie egipscy sędziowie w epoce Faraonów, uświęconem egipskiem rządzący się prawem i rozpatrujący sprawy Egipcyan — tu instancya przez Ptolemeuszów stworzona dla stron narodowości różnych, niewiadomo z kogo złożona i jakiem rządząca się prawem, niewątpliwie jakiemś odrębnym, z potrzebami czasu liczącym się rodzajem międzynarodowego prawa prywatnego. Teraz giną i ostatnie pozory zbliżające poprzednio do siebie dwie instytucye, które w istocie rzeczy nic ze sobą wspólnego nie miały.
Czy potrzeba jeszcze, abym teraz w dwa lub trzy zdania ujął to, powiedzieć dzisiaj możemy o zakresie kompetencyi το(ύ) κοινό(ν) δι(καστήριου) i sądu laokrytów?
Uważny czytelnik, który śledził za wątkiem mych wywodów, popieranych z rozmysłem szezegółami i ustępami ze źródeł, właśnie dla tego, że w nich, w tych szczegółach, granice kompetencyi najżywiej się zarysowują i z nich odczytane być mogą, sam sobie będzie mógł powiedzieć to, co nam się dzisiaj jako wyraźne i pewne o kompetencyach dwóch tych kolegiów sądowych ujawnia.
Najpierw zróbmy co do osobowej kompetencyi następujące ograniczenie: Wyjęci byli z pod juryzdykcyi laokrytów, niewątpliwie tak samo i τού κοινο(ύ) δι(καστηρίου), od początku panowania Ptolemeuszów w Egipcie wszyscy ci, którzy byli „związani bezpośrednio z dochodami królewskimi“ a więc dzierżawcy królewskich gruntów, monopolów, dzierzawcy podatków, poborey i wszyscy inni tym podobni a zostający z państwową administracyą finansową w bezpośrednich stosunkach (Pap. Tebt. V patrz str. 4). Ci wszyscy należą albo pod juryzdykcyę greckiego, to zn. przez Ptolemeuszów, bodajnie Filadelfa, zaprowadzonego sądu chrematystów, albo pod juryzdykcyę swoich przełożonych, królewskich urzędników.
Teraz możemy sprawę osobowej i przedmiotowej kompetencyi wspólnie objąć: Τό κοινό(ν) δι(καστήριου) obejmowało juryzdykcyą swą procesy cywilne toczące się między Egipcyanami i Grekami lub Macedończykami lub wogóle między przedstawicielami różnych narodowości Żydami, Persami i t. d. Odkąd τό κοινό(ν) δι(καστήριου) istnieć przestaje, kompetencya jego przechodzi w części na sądy laokrytów, w cześci na chrematystów.
Kolegium laokrytów miało przedewszystkiem juryzdykcyę w procesach cywilnych toczących się między Egipcyanami.
