Strona:PL Witkowski Nowe odkrycia.pdf/11

w poezyi greckiej odgrywał tradycyonalny styl poetyczny. Prócz tego hymny rozjaśniają niejeden szczegół z historyi kultu i mitologii, rzucają światło na historyę języka i metryki.
 Daleko ciekawszym od tego hymnu jest drugi hymn, zaopatrzony w nuty muzyczne. Znaleziony on został również na ścianie skarbca Ateńczyków. Mamy w nim najważniejszy z zabytków poezyi starożytnej, zaopatrzonych w nuty muzyczne. Nim się mu jednak bliżej przypatrzymy, zobaczmy najpierw, jakie posiadaliśmy dotąd źródła do poznania muzyki greckiej.
 Otóż najpierw dochowała się wielka ilość traktatów greckich i rzymskich o muzyce, pochodzących z różnych czasów, zacząwszy od IV w. przed Chr., w którym żyje najważniejszy z tych teoretyków, Aristoxenos, a skończywszy aż późno w epoce bizantyńskiej. Wiadomą jest jednak rzeczą, że najobszerniejszy traktat mniej wart od niewielkiego kawałka melodyi. Otóż o ile traktatów mieliśmy poddostatkiem, o tyle brakowało nam tekstów z melodyami. Po podręcznikach historyi literatury greckiej i historyi muzyki pokutują wprawdzie dotąd tego rodzaju wiadomości, jak że uczony Jezuita Atanazy Kircher znalazł w r. 1650 w Messynie, w rękopisie, dotychczas – rzecz dziwna — nie odszukanym, melodyę do I-ej pityjskiej ody Pindara; słyszy się w nich o rzekomej melodyi starożytnej do hymnu Homerowego do Demetry, którą ogłosił po raz pierwszy Marcello w dziele swojem Estro poetico armonico (Wenecya, 1724–1726). Autentyczność tych i innych melodyj jest conajmniej zakwestyonowana. Brzmią one bardzo uroczyście i poważnie; mimo to, a raczej właśnie dlatego, będą one falsyfikatami. Z pomiędzy melodyj, które doszły do nas drogą rękopisów, nie podlega wątpliwości jedynie autentyczność melodyi do hymnów, zachowanych pod imieniem Dionysiosa i Mesomedesa.
 W r. 1581 znalazł w Rzymie ojciec Galileusza trzy hymny: do Muzy, do Heliosa i do Nemesis, wszystkie trzy zaopatrzone w nuty muzyczne. Hymny te odkryto później jeszcze w innych rękopisach. Autorem hymnu do Muzy jest według rękopisów niejaki Dionysios. Poecie tego imienia przypisywano dawniej wszystkie trzy hymny. Dopiero z czasem zwrócono uwagę, że historyk Jan z Philadelphii cytuje kilka wierszy z hymnu do Nemesis, przypisując go nieja-