Wikiźródła

Strona:PL Witkowski Rekopis w Eskoryalu.pdf/6

Ta strona została przepisana.

tesimum sexagesimum quartum octobre et novembre mensibus, fallere ab eoque latere is liber, ipsis dominis, a quibus servabatur, ignotus nec in ullo precio habitus, non potuit«.
 Losy tego rękopisu, który — nie wiem, w jaki sposób dostał się w Eskoryalu pomiędzy rękopisy greckie, przedstawiają się więc w sposób następujący:
 Z głębi Armenii przywieziono do Kamieńca Podolskiego przed rokiem 1564 rękopis, zawierający 29 kazań św. Efrema syryjskiego. Arcybiskup ormiański lwowski Grzegorz[1] zabrał go z Kamieńca, zapewne podczas wizytacyi dyecezyi, i przywiózł z sobą do Lwowa. Stało się to między rokiem 1557, w którym tenże Grzegorz obrany został biskupem lwowskim[2], a między r. 1564.

 W r. 1564 przybył do Lwowa nuncyusz papieski Jan Franciszek Commendoni (Commendone). Jest to sławny powiernik kilku papieży, który w trudnych misyach politycznych i kościelnych objechał niemal całą Europę, zwalczając zwłaszcza ruch protestancki, mąż głębokiej nauki. Bawił on dwa razy w Polsce, pierwszy raz od r. 1563, w którym to roku wysłał go Pius IV. na dwór Zygmunta Augusta, aż do r. 1566. W Polsce razem z kardynałem Hozyuszem przeprowadził przyjęcie uchwał soboru trydenckiego, przywrócił karność kościelną, udaremnił plany Uchańskiego, zamyślającego o soborze narodowym, i wpłynął na zmodyfikowanie niemiłych dla Kościoła uchwał sejmu piotrkowskiego z r. 1553. Bardzo czynny, jeżdził po całej Polsce w sprawach Kościoła, był między innemi na Rusi i napisał wówczas cenne uwagi o handlu morzem Czarném ze Wschodem i Wenecyą. W czasie pobytu w Polsce otrzymał godność kardynalską[3]. Posiadamy ważne jego listy z czasów pobytu w Polsce. Wy-

  1. ↑ W notatce nazwany jest on Gregorius Ananiensis. Ananiensis znaczy »z Ani«. (Wiadomość tę zawdzięczam prof. Wł. Abrahamowi). Ani jest to miasto w Armenii, blizko Erywania, w dzisiejszej Transkaukazyi.
  2. ↑ X. biskup Franc. Xaw. Zacharjasiewicz. Wiadomości o Ormianach w Polszcze, w czasop. »Bibl. zakł. Ossoliń.« (Lwów 1842) t. II str. 66; X. Barącz Sadok, Żywoty sławnych Ormian w Polsce, Lwów 1856, str. 136. — Por. artykuł »Ormianie w Polsce« w Encyklop. kościelnej t. XVII str. 403 — Przed r. 1557, t. j. przed zostaniem biskupem, Grzegorz nie byłby miał prawa zabierać rękopisu z Kamieńca i przewozić go do Lwowa.
  3. ↑ W r. 1572 przybył Commendoni powtórnie do Polski celem skłonienia Zygmunta Augusta do wojny tureckiej. Kiedy wracał z Polski, umarł król Zygmunt August. Commendoni zawrócil i wmieszał się czynnie w elekcyę nowego króla, zalecając najpierw wybór arcyksięcia austryackiego, później Henryka Walezego. Po śmierci Grzegorza XIII. uchodził za kandydata do tyary. Por. artykul J(ana) N (owodworskiego) w Encyklopedyi kościelnej t. III 475 nn.
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Strona:PL_Witkowski_Rekopis_w_Eskoryalu.pdf/6&oldid=3424624”