Strona:PL Wrzesień - Lord Byron.djvu/50

 Rusałka chce go wyzwolić od cierpień, jeżeli będzie jej posłuszny. Ale duma i Manfreda nie pozwala na to. Raczej sam do piekła pójdzie prosić ukochaną! o przebaczenie.
 Na szczycie Jungfrau zbierają się boginie losu i jak wiedźmy z „Makbeta” rozważają zło, jakie poczyniły na ziemi. Spotykamy je później w świecie podziemnym, koło tronu Arymana, króla ciemności. Manfred przy pomocy potęg tego świata wywołuje ducha swej ukochanej (Astarte) i błaga ją o przebaczenie, ale otrzymuje tylko zapowiedź, że niedługo umrze.
 Zdaje nam się, że hypoteza o jakiemś tajemniczem zabójstwie w życiu Byrona jest zupełnie niepotrzebna: Manfred poprostu zabił w sobie ducha miłości i dlatego duch jego kochanki nosi ogólne imię Astarte. Manfred jest to oczywiście duch ludzki, spragniony najwyższej niezależności: wyzwolił się on z kłamstw wiedzy, z praw natury, z panowania żywiołów; jest wyższy nad duchy, któremi dowoli kieruje, którym rozkazuje i które lekceważy; zdobył sobie nakoniec naj-