Strona:PL Xenofont - Hippika i Hipparch.djvu/55

nic niepokojącego nie przyczyniać, ale ile możności łagodzić konia w takim przypadku, i, kędy to podobne, ranny i południowy obrok mu podawać.
 Najprzedniejszą atoli radą jest, zbyt burzliwego konia wcale nie nabywać do wojen. Co do tępego (konia), to wystarcza mi namienić, iże z nim we wszystkiém przeciwnie postępować należy temu, cośmy przy burzliwym za właściwe wskazali.
 X. Jeżeli zaś kto zapragnie kiedy użyć konia zdatnego do wojny tak, aby okazale oraz i pysznie się wydał w jeździe, to niechaj zaniecha rozciągania mu pyska uzdą, kłucia ostrogami i zacinania, co wielu czyniąc świetności przyczyniać rozumie koniowi; całkiem bo przeciwny skutek temu którego pożądali, otrzymują takowi. Albowiem pysk rumaka podrywając w górę sprawiają, iż konie zamiast patrzenia przed siebie, ślepną, toż bodąc je ostrogami i uderzając przestraszają, że przerażone zbiegują się z jeźdzcem. To zasię są sprawy koni co jak najwięcéj obmierziły sobie jazdę, i ochydnie i nie pięknie powinność swoję pełnią. Przeciwnie jeśli się wyuczy konia w opuszczonym cuglu chodzić, szyję nosić wysoko, a od głowy poginać, wtenczas przyzwyczai się konia do takiéj postawy i ruchów, w których i sam się lubuje i pyszni zarazem niemi. Oto dowód iże w nich lubuje: kiedy powraca do koni, mianowicie do klaczy, wtedy wynosi szyję jak najwyżéj, a zakrzywia głowę dumnie spozierając, tudzież nogi giętko podrzuca w górę, a ogon wysoko odsadza. Jeżeli się więc konia przywodzi do takich ruchów i układu postawy, jakie sam obiera ilekroć przed rówiennikami popysznić się pragnie, wtedy sprawi się iż koń i rad będzie jeździe, i okazale, dumnie i godnym widzenia się