natomiast, wraz dają się porachować. Nadto liczniejszą przedstawi ci się jazda niżeli jest w istocie, jeżeli masztalerzy pomiędzy jeźdzcami umieścisz najlepiéj z kopijami, jeżeli niemożna, z czémś podobnem do kopji w dłoniach, czy to stojącą ukażesz nieprzyjacielowi jazdę czy w pochodzie mimo niego; koniecznie bowiem wtenczas tłum zastępu tym sposobem i większym i nabitszym przedstawić się musi. Kiedy zaś znowu chcesz aby się wrogowi szczupłym wydał liczny twój zastęp, wtenczas jeśli masz okolicę sposobną do ukrywania widna że jednych na widoku zatrzymując, drugich zaś w zasłonięte miejsca usuwając, oszukasz przeciwnika; jeżeli zaś cała przestrzeń jest odkrytą, trzeba ci jazdę dziesiątkami obok siebie prowadzić a w przedziałach jednym zawodem, podczas gdy jeźdzcy każdéj dziesiątki dotykający nieprzyjaciela do góry trzymają kopie, reszta zaś na dół i nie pokazując ich.
Trwożyć można jeszcze wroga, udanemi zasadzkami, udanemi pomocami i udanemi poselstwy. Najwięcéj znów nabierają ducha wrodzy, kiedy zmiarkują że ich przeciwnicy w trudności jakie i bezradę uwikłani.
Te rady wypisały się tutaj, ale ty sam wedle danéj okoliczności zdrady każdorazowo układać winieneś; rzeczywiście bowiem nic korzystniejszego na wojnie nad podstęp. Wszakże już chłopcy grający w kamienie umieją zwodzić nastawiając ręce, tak iż kiedy mają mało kamieni zda się iż mają ich wiele, a kiedy wiele udadzą iż ich jest mało. Czemużby więc ludzie dojrzali ku temu napinając umysł aby oszukali, nie mieli być sposobnymi takich oto przemysłów? Przeliczywszy wzdy zdarzone na wojnach przewagi, znajdziesz że największa ich liczba zdradami pozyskana. Z tych więc po-
Strona:PL Xenofont - Hippika i Hipparch.djvu/80
Ta strona została przepisana.