Strona:PL Xenophon - Sympozjon oraz wybór z pism.djvu/105

Ta strona została przepisana.
HIERON, CZYLI O TYRANJI

I. Poeta Symonides[1] przybył swego czasu do tyrana[2] Hierona.[3] Raz, gdy obaj mieli wolną chwilę, rzekł Symonides:

«Czy nie byłbyś łaskaw, Hieronie, objaśnić mi czegoś, o czem z pewnością wiesz więcej, niż ja».

  1. Symonides (556—468 przed Chr.) z wyspy Keos (Cyklada na wschód od Sunjon, pd.-wsch. przylądka Attyki), znakomity przedstawiciel greckiej liryki chóralnej. Utwory jego nie zachowały się; znane są pod jego imieniem (nieautentyczne jednak) epigramy na cześć wojowników greckich z pod Termopil. Z Keos przybył do Aten, do tyrana Hipparcha, syna Pizystrata. W 514 r. bawił w Tesalji. Po wojnach perskich (sławił elegją poległych pod Maratonem) przebywał aż do swej śmierci na dworach władców sycylijskich.
  2. Tyran jest to król nie z łaski bożej, ani «z woli ludu», lecz władca na podstawie rewolucyjnej, ani nie oparty o prawo, ani nie mający władzy uzasadnionej stosunkami politycznemi lub opierającej się o jakieś klasy społeczne czy partje. Dlatego na Sycylji dynastje tyranów nie przetrwały nigdy dwóch generacyj.
  3. Hieron początkowo tyran miasta Gela, kolonji założonej na pd. wybrzeżu Sycylji przez Rodyjczyków i Kretejczyków ok. 680 r. przed Chr. Znacznie większą rolę odgrywały w Sycylji Syrakuzy, kolonja koryncka na południowo wschodniem wybrzeżu Sycylji, założona w VIII wieku przed Chr. Podwaliny pod wielkość Syrakuz kładzie tyran Gelon (z Geli). Po nim następuje Hieron I (478—467), brat jego, wyżej wspomniany tyran Geli. Rozszerza wpływ Syrakuz na pd. Italję, ratuje Kampanię przed Etruskami, pobiwszy ich flotę (474 przed Chr.) pod Cumae (opodal Neapolu). — Następca Hierona, brat jego, okrutny Trazybul, traci władzę na rzecz demokracji w 465 r. — Nasza rozmowa odbywa się więc w Syrakuzach przed 468 r., poeta liczy zgórą 80 lat. Za czasów Xenofonta znów rządzi w Syrakuzach tyran. Syrakuzański oficer Dionizjos (ur. 430 r.) zdobywa władzę w 405 r., umiera 368/367; jest to jeden z najzdolniejszych polityków greckich. Po nim nastąpił syn jego, Dionizjos II, bez zdolności, próżny, opój; nie rządził dłużej jak 10 lat. Upadek jego jest związany z Akademją Platona.