Strona:PL Xenophon - Sympozjon oraz wybór z pism.djvu/30

Ta strona została przepisana.

żeczkę, mieszczącą pochwałę polowania i praktyczne wskazówki tresowania psów. Jest to Kynegetyk (O polowaniu), przez wielu uczonych uważany za nieautentyczny i znacznie późniejszy. Ale któżby na autora takiego dziełka nadawał się lepiej niż Xenofont?
Ustrój lacedemoński podnosi zalety ustaw Likurga i chwali tryb życia Spartan. Uczeni datują to pisemko na rok 378 przed Chr., ale bardziej prawdopodobne, że należy do późniejszych dzieł i nie powstało przed r. 371. Ma wiele punktów stycznych z Cyropedją. Również i tu ostatni rozdział mówi, że Spartanie w życiu odbiegli od swych przodków.
O dochodach, ostatnie pismo Xenofonta, ppdaje rady dla Ateńczyków, dążących do poprawy finansów państwa.
Nieautentycznemi z pewnością są Listy i Ustrój ateński, najstarsze prozaiczne pismo attyckie.

III

Charakterystyka Xenofonta. Z tego, co wyżej powiedziano, rysuje się wyraźna charakterystyka Xenofonta. Jest to coś jak nasz Pasek, — umysł nie wybitny, ni twórczy, nie orzeł latający górnemi szlakami, jednak człowiek wykształcony — średnio wprawdzie, ale porządnie, — doskonały żołnierz, orjentujący się i zaradny oficer, znakomity gawędziarz, władający wcale dobrze językiem w mowie, a piórem w piśmie. Zawołany gospodarz; zręczny jeździec i zamiłowany myśliwy; chciwy zysku czasem aż do nagany — jednak nie opuszczający drogi prawa; nie plami ust kłamstwem, ale umiejętnie czasem, pod pozorem naiwności, pomija pewne fakta, lub grupuje je tak, że czytelnik nabiera takiego przekonania, jakie dla Xenofonta jest pożądane. Szcżególnie często niewygodne dla siebie rzeczy przemilcza. Wynikają z tego czasem dla dzieła nawet pewne walory artystyczne, mianowicie prostolinijność opowiadania.
Zmysł artystyczny ma dość duży; układa wszystko