Wikiźródła

Strona:PL Xenophon - Sympozjon oraz wybór z pism.djvu/35

Ta strona została przepisana.

kiś Włoch) traktatu humanistyczno-pedagogicznego z 1502 r., p. t. O wychowaniu królewicza, który Elżbieta, matka Jagiellonów, posyła swemu synowi, Władysławowi, królowi Węgier i Czech, spodziewającemu się przyjścia na świat syna i następcy tronu. Z późniejszych znają to dzieło i cytują (tytuł podają: paedia Cyri) Łukasz Górnicki i Bartosz Paprocki (Pamięć nierządu w Polsce, przez dwie fakcye uczynionego w r. 1587, którego skutki co dalej to gorsze..., wydana 1588; przedrukowana p. t.: Bartosza Paprockiego Dwie broszury polityczne[1]. Xenofontowe opowiadanie o tem, jaki użytek robił Cyrus ze skarbów, streszcza dobrze kasztelan krakowski, książę Jerzy Zbaraski.[2] Powołaniem się na Cyropedję popiera swe zasady pedagogiczne jeszcze Grzegorz Piramowicz.[3]

 Ale więcej niż Cyropedja znana jest w Polsce historja o Herkulesie na rozstajnych drogach, choć nie zawsze może pochodzi wprost z Xenofonta.[4] Czasem pośredniczy tu Cycero (De offic. 1118), lub jakieś źródło średniowieczne. Tak np. Paweł z Krosna († około 1517 r.), rozpoczynając wykład i wyjaśnienia Paradoksów Cycerona (nie na uniwersytecie krakowskim), wzywa młodzież do zajmowania się filozofją, przytaczając opowieść o Herkulesie na rozstajnych drogach, którą zaczyna słowami: Hercules ille, ut est apud Socraticum Xenophontem, cum primum pubescere coepisset... Niewiadomo, czy czytał przekład Xenofonta, czy cytuje z drugiej ręki (mowa ta spoczywa w rękopisie wrocławskim).[5] W bardzo ciekawy sposób wyzyskał tę opowieść Jan Szczęsny Herburt, i dziełko swe w rękopisie posłał Kasprowi Miaskowskiemu.

  1. ↑ «Bibljoteka Pisarzów Polskich» Ak. Um., t. 38.
  2. ↑ Scriptores rerum Polonicarum, V, str. 95.
  3. ↑ Mowy w Towarzystwie do ksiąg elementarnych. Kraków 1889, str. 153.
  4. ↑ Z przedruków tekstu greckiego na ziemiach polskich za czasów przedrozbiorowych znamy jeden tylko: Herakles Prodikos, wydany ok. r. 1790 w drukami uniw. krak. przez profesora języka greckiego w krakowskiej Szkole Głównej, X. Krzysztofa Idatte (8, k. nlb. 4).
  5. ↑ Zob. Archiwum dla historji literatury i oświaty, t. IX, str. 277.
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Strona:PL_Xenophon_-_Sympozjon_oraz_wybór_z_pism.djvu/35&oldid=3332327”