Strona:PL Zieliński Grecja niepodległa.pdf/172

 I oto zwraca się do Pindara z prośbą, aby ten skomponował «epinikjon» ku chwale jego zwycięstwa. Kompozycja, oczywista, wymaga czasu; czasu tego udziela się poecie, święto odracza się do umówionej daty. Dzień umówiony przyszedł, pieśń jest gotowa. Zwycięzca w swoim kraju zwołuje przyjaciół, sprawia poczęstunek, raczy ich winem, ale najlepiej uraczy ich chór, mający wystąpić z wyuczoną pieśnią. Cóż przez usta tego chóru poeta powie wybrańcowi Zwycięstwa? Zwyciężyłeś, — tak; ale zwyciężyłeś dzielnością, a dzielność — to dziedzictwo przodków. A więc, pochwalmy przodków! Zazwyczaj część główną epinikjon stanowiła opowieść o czynie jakiegoś bohatera prastarych podań, od którego zwycięzca ród swój wywodził: tak właśnie i powinno było być w myśl zasad arystokratyzmu. Po części opowiadającej następowała część pouczająca. Zwycięstwo dla niejednego bywało próbą niebezpieczną. Wszak widzieliśmy, że Kilon ateński po swem zwycięstwie olimpijskiem zamarzył o tyranji; tyranja zaś sprzeciwiała się zarówno duchowi arystokratyzmu jak i religji jego patrona, Apollina delfickiego. Nie, zwycięzco, odrzuć pychę, nie sięgaj po inne szczęście, tyś osiągnął już kres wielkości ziemskiej, zdobywszy zwycięstwo w Olimpji. Nie sprzeniewierzaj się tradycji przodków; przeniewierstwo takie byłoby, zresztą, rzeczą nienaturalną: ani lew, ani lis natury swej odmienić nie zdoła. Rzecz zasadnicza polega na tem, aby tę swą naturę poznać i w życiu ją usprawiedliwić: „Stań się tem, czem jesteś, poznawszy to”. I spójrz dokoła siebie: czy nie wyrządziłeś komu krzywdy? Teraz czas jest potemu, aby zło naprawić: jesteś potężny i wielki swem zwycięstwem, nad tobą jaśnieje uśmiech szczęścia. Życie człowieka jest krótkie; sam on jest „snem o cieniu;” lecz jeśli życie to opromieni laska boża darem zwycięstwa, wtenczas z niczego staje się ono wszystkiem.
 I wreszcie — część osobista, część, z którą poeta załatwiał się krótko i niechętnie; oczywiście wypada wspomnieć o poprzednich przewagach bohatera, jeśli miał