Strona:PL Zieliński Grecja niepodległa.pdf/358

Ta strona została przepisana.

Demetry i Kory. Dokument, dotyczący tego aktu, zachował się do naszych czasów.
Sprawa Epaminondasa odniosła tryumf: Sparta nie zdołała ponownie ujarzmić Messenji. Próżno zebrała swe ostatnie siły, aby raz jeszcze stoczyć bój o władzę: Epaminondas po raz drugi pobił ją pod Mantyneją: (362 r.) — co prawda, zwycięstwo to okupił śmiercią.
Utrata Miessenji pociągnęła za sobą ruinę całego ustroju politycznego Sparty; pozbawieni nadziałów messeńskich, obywatele jej zubożeli i już nie byli w możności pełnienia tych obowiązków, których domagało się od nich ustawodawstwo Likurga. Tebom nie udało się zająć ich miejsca: po śmierci Epaminondasa nie miały już Teby wybitnych mężów stanu. Hellada rozpadła się na dużą liczbę gmin samodzielnych; zjednoczyć je, stworzyć z nich jedno państwo helleńskie okazalo się niemożliwością.

41. PLATON I AKADEMJA.

Gdy Sokrates umierał w więzieniu ateńskiem latem r. 399, nie wszyscy uczniowie jego mogli być obecni przy ostatnich chwilach mistrza. Zpośród wybitnych jeden, Ksenofont, nie zdążył jeszcze wrócić z awanturniczej wyprawy, która zaprowadziła go w głąb Azji; drugi był w Atenach, lecz choroba na czas pewien przykuła go do łoża. Tym drugim był Platon.
Wtenczas nie miał jeszcze lat trzydziestu: urodził się w samym początku wojny Peloponeskiej, w r. 427. Jako syn bogatej i arystokratycznej rodziny, mógł wedle własnego upodobania wybrać sobie pole działalności; wyposażony od natury fantazją twórczą, nadto zaś pozyskawszy w wykwintnem kólku, w którem się obracał, umiejętność wymowy ozdobnej, subtelnej i barwnej, zrazu poświęcił się poezji tragicznej. Przypadek atoli kazał mu spotkać się z Sokratesem: jemu, bogatemu młodzieńcowi, ubranemu wytwornie, z nim, półżebrakiem, odzianym w stale ten sam wytarty płaszcz; — i ten to przypadek, spotkanie, rozmowa, rozstrzygnęly o dalszem jego