jeszcze upodobanych. Naczytałem się ich w ciągu dwojga lat minionych do syta, i teraz mam jeszcze zręczność abonowania i czytania“.
Komarnicki stanął w obronie literatury niemieckiej, sądząc, że kilkoma zdaniami zbije niepochlebną o niej opinię; ale Zieliński jakkolwiek przyznawał, iż głębsze zastanowienie nad rzeczą może sprowadzić zmianę w jego poglądach, trwał jednak przy wypowiedzianych myślach i starał się je wmocnić powołaniem się na głównego krytyka wśród młodych Niemców — Mentzla[1], autora dzieła: „Die deutsche Litteratur“. „Mentzel pierwszy — powiada Zieliński — pokazał mi istotne piękności i wady tej literatury; Niemiec bezstronny, głęboko znający swój naród i własną literaturę, nieuprzedzony kaprysami mody lub chwilowych uprzedzeń, z gruntownością jednym Niemcom właściwą, przebiega krytycznie wszystkie odnogi umiejętności i ich pisarzy. Nie przeczę, że tak rozmaite oceniając żywioły, można się nieraz pomylić, bo aby tylu rozbieżnych źródeł wyczerpnąć wody, mało jest jednego życia człowieka. Lecz w dziele tem są ustępy lepiej wypracowane, a do takich liczę artykuły, w których mówi o historyi, filozofii i poezyi niemieckiej. Trudno, abym się rozszerzał nad tem dziełem, bo ani moje siły, ani zakres pisma po temu, lecz powiem ci szczerze, że tem, co wyrzekł o Müllerze, Heglu i Goethem, wszystkie moje pojęcia o tych wielkich mistrzach obalił. Chciałem to sprawdzić w źródłach, przeczytałem
- ↑
Wolfgang Menzel (1798-1873) – niemiecki poeta, krytyk i historyk literatury.
