Czy te opisy stepu odpowiadają rzeczywistości? Sam ich nie znając, nie mogę dać odpowiedzi na takie pytanie, powtórzę tylko to, co jeden z przyjaciół Zielińskiego znający rozległe stepy kirgizkajsackie, napisał Gustawowi, gdy ten zakomunikował mu pierwszą część swego utworu. W liście z 19 grudnia 1843 r. pisał Adolf Januszkiewicz[1] z Omska: „Wstęp twojej nowej kirgizkiej powiastki, jakkolwiek piękny, świetny, brylantowy, Bohdanowy, nic niewart! Trzeba nie widzieć kirgizkiego stepu, żeby prawić o błękitnych wzgórzach, sinych falach jeziora, kwiatkach pamięci niezabudkach!!! Tyś sobie nabił głowę, jak widzę, że step Tamerlanów jestto Arkadya, kraj zielonych łąk, szemrzących strumyków i pasterek nucących idylle. Nie bracie!... Nasz step nie przedstawia się podróżnemu w tym wabnym i pieszczonym stroju, w jaki ty jego ubierasz; ma on swoje piękności, lecz właściwe sobie. Dzikość, niepłodność, niedostatek wody: oto są ogólne jego cechy. Znajdziesz i tu wzgórza, lecz te będą nagie jak grzbiety żółwia; ujrzysz i tu jeziora, lecz po największej części smutne ich fale, przywiodą ci na myśl martwą Asphaltis Palestyny; za niezabudką musiałbyś zjeździć sto uroczyszcz, nimbyś znalazł dostateczną jej ilość na bukiet pamięci. Nic rzadszego w stepie jak owe piękne okolice Iszyma zasłane kobiercami róż i lilii. Jeżeli wreszcie nad brzegami jakiej rzeczki znajdziesz oazę wśród tych pustyń, bogatych tylko w słoną wodę, w słoną ziemię i w słone nawet trawy,
- ↑
Adolf Januszkiewicz (1803-1857) – polski poeta, powstaniec listopadowy, brat Eustachego.
