Strona:PL Zieliński Rzeczpospolita Rzymska.pdf/166

dja śródziemnomorska; zaszło na wieki słońce Kartaginy, Rzym zaś z wojny tej wyszedł jako władca całej zachodniej polowy ówczesnego świata cywilizowanego — a przytem bez współzawodnika również i na Wschodzie.
 Istotnie teraz pozostawało tylko zawrzeć pokój. Ważniejsze warunki tego pokoju były następujące:
 1) Kartago zachowuje swą niezawisłość i całe terytorjum w Afryce, ale nie ma prawa prowadzić wojny czy to w Afryce czy poza Afryką bez pozwolenia narodu rzymskiego.
 2) Hiszpanja przechodzi pod władzę Rzymu.
 3) Masynissa zostaje uznany za króla całej Numidji, i Kartago zawiera z nim sojusz.
 4) Kartago obowiązuje się płacić Rzymowi daninę coroczną w ciągu lat pięćdziesięciu.
 5) Kartago wydaje Rzymowi całą swoją flotę wojenną, prócz dziesięciu tryrem, oraz wszystkie swoje słonie wojenne.
 Jak widzimy z tych warunków, Rzym zrzekł się nabytków terytorjalnych w Afryce; poprzestał tu jedynie na tem, że podniósł wysoko Masynissę, który istotnie okazał się wiernym jego sojusznikiem przez cały ciąg swego długiego żywota.
 Pozbawiona swej potęgi Kartago przestała być dla Rzymu niebezpieczną: nigdy już nie wyleczyła się z otrzymanych ran. Natomiast w Europie przy zwycięskim Rzymie została Sycylja w całych rozmiarach, nie wyłączając Syrakuz, które odtąd były jej stolicą. Uzyskał też Rzym Hiszpanję, którą podzielił na dwie «prowincje», Bliższą i Dalszą. Wprawdzie pod nazwą tej «Hiszpanji» należy rozumieć nie cały półwysep Pirenejski, tylko jego dzielnice nadśródziemnomorskie: podbój obwodów centralnych i nadoceanicznych zajął jeszcze koło dwustu lat. Bądź co bądź, Rzym miał obecnie cztery prowincje: Sycylię (całą), Sardynję (z Korsyką), oraz dwie Hiszpanje. Główna zaś rzecz, że odtąd w Italji Rzym był pełnym gospodarzem: jego dzielnica latyńska wyszła z próby bardziej zjednoczona niż