Strona:PL Zieliński Rzeczpospolita Rzymska.pdf/27

wiodących na wzgórze Eskwilińskie, i okrutnie zamordowali.
 W krótkim czasie wszędzie dowiedziano się o całem zdarzeniu; Tullja, uszczęśliwiona, przywdziała strój królewski i w pojeździe udała się do senatu. Z dumą i radością zbliżyła się do męża: «Pozdrowienie ci, królu Tarkwinjuszu!» — „Wracaj do domu“, ponuro odparł mąż, „kobiety tutaj znajdować się nie powinny“! Królowa stanęła w rumieńcu. Nieprzytomna z gniewu i wstydu wskoczyła do swojego pojazdu, rozkazując pędzić na Eskwilin do pałacu królewskiego, aby go zająć, jako królowa. Szybko pomknął pojazd; ulice były puste, wszystkich bowiem lęk zmusił do ukrycia się. Nagle pojazd stanął. „Co się stało?“ — Woźnica, oniemiały ze strachu, wskazał ciało, leżące bez życia w poprzek ulicy — poznała w niem swojego ojca. Wtedy szaleństwo ostateczne nią owładnęło: wyrwawszy bicz z rąk woźnicy, zacięła konie, a te poniosły ją przez ciało zabitego króla. Krew trysnęła z otwartych świeżych ran i opryskała strój nowej królowej. Z takiem ojcowskiem błogosławieństwem wkroczyła w jego komnaty. Lud zachował pamięć o jej czynie: zaułek, na którym czyn ten spełniono, nazwany zostal «zaułkiem Zbrodniczym» (vicus Sceleratus).
 Król Serwjusz Tulljusz, dzięki swej łagodności i sprawiedliwości, pozostawił w narodzie dobrą o sobie Pamięć. Następca jego był pod względem charakteru zupełnie jego przeciwieństwem: z senatem się nie liczył a nawet nie wyznaczał nowych senatorów na miejsce zmarłych; wszystkie sprawy załatwiał sam, wrogich sobie obywateli skazywał na śmierć — jednem słowem, postępował tak, jak grecki tyran Perjander albo Hippjasz, za co też nazwany był Tarkwinjuszem Pysznym (Tarquinius Superbus).
 Na wojnie jednak i w stosunkach z ościennemi państwami okazał się dzielnym i mądrym władcą; przy pomocy zręcznie zawieranych traktatów uzyskał dla Rzymu władzę i na północ od Tybru nad Etruskami i na południu nad Latynami oraz pokrewnemi im plemionami,