Strona:PL Zieliński Rzeczpospolita Rzymska.pdf/41

ły: „nie będziemy więcej chodzić po żywność”; ręce: — „a my nie będziemy jej podnosić do ust”; usta: — „a my nie będziemy brać jej od was”; zęby: — „a my nie będziemy jej żuć”; kanał pokarmowy: — „a ja nie będę jej przelewał do żołądka!” I wszystkie w gniewie, bocząc się na żołądek, z triumfem mówiły: — „zobaczymy, co się z nim stanie, gdy będzie musiał sam biegać i chwytać i przeżuwać!” — Jak powiedzieli — tak uczynili. Żołądek istotnie wyszedł na tem bardzo źle i rozchorował się nie na żarty. Ale i inne części ciała z przerażeniem zauważyly, że ich zdrowie zapada: nogi omdlały, ręce zwisły, zęby zachwiały się i o mało co nie wypadły i t. d: Wtedy zrozumiały, że żołądek pełnił swoją służbę niewidoczną ale ważną, trawiąc żywność i rozlewając jej soki po oddzielnych częściach ciała. Zrozumiawszy to, zrzekły się swego uporu, na nowo wzięły się do roboty — i wkrótce zdrowie wróciło do ciała”.
 Plebejusze zamyślili się: pojęli, że państwo to ciało, i że niepodobna szkodzić jednej jego części, nie szkodząc całości. Przystali na powrót do Rzymu, ale postawili warunki. Warunek główny był ten, aby ci przywódcy (po łacinie tribuni), pod których komendą lud udał się na górę, zachowali swą władzę i nadal, aby otrzymali prawo wyzwalania pokrzywdzonych plebejuszów z rąk patrycjatu i ich konsulów (jus auxilii), i aby po roku na ich miejsce wybierano nowych, bezwarunkowo z rodzin plebejskich. Byli to znakomici po wszystkie czasy trybuni ludu (tribuni plebis).
 Patrycjusze zgodzili się na to i plebejusze postanowili wrócić do miasta. Ale zanim się rozeszli, zaklęli się wzajemnie między sobą, że wszyscy uważać będą swoich trybunów, jako osoby nietykalne, i wszyscy jak jeden mąż — zwalczać będą każdego, coby się ośmielił dotknąć trybunów lub przeszkodzić ich wyborom. Wskutek tej klątwy władza trybuńska zowie się u Rzymian potestas sacrosancta, t. j. «uświęcona», a sama góra, na której plebejusze powzięli tę decyzję, otrzymała nazwę góry Świętej (mons Sacer). Dlatego zda-