Strona:PL Zieliński Rzeczpospolita Rzymska.pdf/426

świecie. Jego polityka opierała się na dwóch czynnikach, których wprawdzie nie wytworzył sam, ale które umiał zręczne wyzyskać: jeden czynnik — to sytuacja kolonij greckich na południu dzisiejszej Rosji, drugi — sytuacja rzymskiej prowincji Azji.
 Kolonje greckie — to przede wszystkiem Olbja u ujścia Dniepru, Chersonez na zachodzie Krymu w pobliżu Sebastopola oraz Pantikapajon (dziś Kercz) na wschodzie tegoż półwyspu. Kolonje greckie, będące krzewicielkami kultury i hellenizmu śród Scytów i Sarmatów, jako naturalne pośredniczki handlowe między światem tubylców-rolników a Grecją, bądź kwitnęły, bądź też upadały w czasach, kiedy wędrówki ludów w zajmowanych, przez Greków dzielnicach burzyły ich pokojowy stosunek do tubylców. Teraz właśnie nadchodziła dla nich taka groźna fala, prawdopodobnie związana z ową wędrówką ludów, która pchnęła Cymbrów i Teutonów na terytorjum zachodniego świata kulturalnego. Wrogowie, którzy się nagle ukazali, zaczęli uciskać Greków; domagali się nadmiernych haraczów, i wprost zagrażać ich życiu. Właśnie w tym samym czasie Mitrydat, rozszerzając swe ziemie, przyłączył do nich Kolchidę i w ten sposób znalazł się w sąsiedztwie, choć nie bezpośredniem, z Pantikapajon. Grecy zwrócili się do niego z prośbą moc i ochronę, co było mu na rękę; przepędził więc przybywające tu hordy, a nawet przyłączył do swoich posiadłości nową dzielnicę nad morzem Azowskiem. Mitrydat pozyskał przytem rozgłos jako filhellen, co mogło mu ułatwiać realizację planów małoazjatyckich.
 Senat rzymski, choć zajęty własnemi sprawami, śledził jednak nie bez trwogi wzrost potęgi Mitrydata Eupatora; ale Rzym, chcąc go poskromić, poczynił zrazu kroki niezbyt fortunne. Książęta scytyjscy, wypędzeni przez Mitrydata, widząc w nim władcę półzależnego od Rzymu, zwrócili się ze skargą — i Rzym był na tyle nieostrożny, że stanął po ich stronie wbrew interesom Greków czarnomorskich. Energiczniej interwenjował Rzym w sprawach Azji Mniejszej, kiedy Mitrydat zajął Kap-