Strona:PL Zieliński Rzeczpospolita Rzymska.pdf/56

nego ranka, gdy Wirginja w towarzystwie swej niańki szła do szkoły, zbliżył się do niej Klaudjusz-klijent ze swą służbą i zaczął ją ciągnąć ku sobie, zapewniając, że jest jego niewolnicą. „Io, Kwiryci!” — jęła lamentować niańka. Zbiegł się lud, a Klaudjusz krzyczał, że tę sprawę poruczy sądowi decemwirów. Zwrócono się do trybunału Appjusza. — „Oświadczam — rzekł uroczyście Klaudjusz, trzymając za rękę ledwie żywą Wirginję — że ta dziewczyna jest moją niewolnicą”. — „Ja zaś oświadczam — rzekł Icyljusz, który w czas przybył — że ona jest wolna”. — „Twoje oświadczenie — surowo rzekł Appjusz do Icylego — podług prawa dwunastu tablic miałoby siłę tylko wówczas, gdyby szło o osobę dorosłą; teraz zaś może to uczynić wyłącznie rzekomy ojciec dziewczyny. Odkładam więc sprawę do jutra; tymczasowo zaś niech pozostaje u Klaudjusza”. — „To być nie może!” — zawołał Icyljusz.
 Lud również zaczął szemrać. — „Dobrze — powiedział Appjusz — niech zostaje u matki” — a w myśli dodał: „tak czy owak, ojciec do jutra nie przyjdzie”.
 Ale omylił się w rachubie; wojsko rzymskie, doznając ciągłych niepowodzeń, odparte zostalo do samego Rzymu. Wirginjusz jeszcze przed wieczorem dowiedział się o niebezpieczeństwie, jakie grozi jego córce — i pędząc całą noc cwałem, o świcie był już w mieście i sam, w żałobnem ubraniu, sprowadził swoją córkę do trybunału Appjusza. Tu stał już Klaudjusz, a z nim para świadków podkupionych, którzy potwierdzili wszystko, co mówił tamten. Wirginjusz próbował zbijać ich słowa, lecz Appjusz jako sędzia oświadczył, że dowody Klaudjusza są zupelnie przekonywające — i że jemu przysądza dziewczynę. Natychmiast dał znak i liktorzy ją otoczyli. — „Widzę to sam — rzekł ojciec do Appjusza — że byłem oszukany i że do mej rodziny wprowadzono córkę niewolnicy. Pozwól mi jednak, abym wobec córki rozpytał niańkę, jak się to stało.” Appjusz, zadowolony jego pokorą, chętnie się zgodził. Sprawa odbywała się na forum; w pobliżu były tu jatki mięsne. Pod pozorem ta-