litate, cuius plerique iam tum lingua ferociam suam et dicta factis sequebantur.[1].
Tekst ten stawia nam przed oczy bohaterów akcji politycznej w samym Rzymie, są to w pierwszej linii przedstawiciele skrajnych optymatów, nadto zaś ludzie widywani często w salonach Praecii, która odegrała w tych właśnie czasach poważną rolę w rozwoju życia politycznego stolicy.[2]
Kwestie aktualne tj. sprawa sytuacji na Wschodzie państwa, a zwłaszcza sprawa bithyńska i stosunki z Mithradatesem odgrywały w rozmowach tego towarzystwa rolę zasadniczą. Upatrywano w osobie Lucullusa — był wszak legatem Sulli w poprzedniej kampanii mithradatejskiej — ewentualnego dowódcę na froncie wschodnim; z myślą tą zresztą również on sam od dawna się nosił.
List Pompeiusa przyspieszył decyzję senatu: uwagi Sallustiusa świadczą wyraźnie, że możliwość pojawienia się w kraju armii Pompeiusa była przedmiotem powszechnej obawy; przewidywania te okazały się decydującym motywem w podjęciu energicznych starań o zgromadzenie środków materialnych i posiłków dla krnąbrnego dowódcy. Nie bez znaczenia jest tu fakt, iż starał się o to w pierwszym rzędzie Lucius Lucullus.[3]
- ↑ Jak niezmiernie słusznie zaznaczał Bieńkowski s. 221, są b. poważne trudności w traktowaniu przynależności rękopiśmiennej cytowanego powyżej tekstu. Ze swej strony podkreślić pragnę nieskładność stylistyczną omawianego urywka; ponieważ Plutarchos w życiorysie Lucullusa podaje szczegóły poniekąd uzupełniające, przeto mniemam, iż jedynie możliwą jest interpretacja tekstu, przyjmująca podjęcie przez Lucullusa ustnych starań gwoli zaspokojenia żądań Pompeiusa w obawie o dalsze losy własnej kariery, Por. Plutarchos, Lucullus 5: συνέπραξεν ὁ Λεύϰολλος προϑυμότατα πεμφϑηναι τὰ χρήματα ϰαὶ μηδ ἀφ ἡστινοσοῦν προφάσεως ἐϰεῖνον ἐπανελϑεῖν ὑπατεύοντος αὐτοῦ πάντα γὰρ ἂν ἐπ' ἐϰείνῳ γενήσεσϑαι τὰ τῆς πόλεως παρόντι μετὰ τοσαύτης στρατιᾶς.
- ↑ Carcopino J., Histoire romaine II 2. Paryż 1936 s. 546. Por. Kroll W., Die Kultur der ciceronischen Zeit. Lipsk 1933, t. II s. 35.
- ↑ Powyżej przytoczone szczegóły tuszuje Appianos, który w swej relacji o wysłaniu w r. 74 posiłków do Hiszpanii nie wspomina w ogóle o liście Pompeiusa do senatu (Schur, s. 269), jednakże wnioskowanie z tego argumentu ex silentio, że sam list jest wytworem fantazji lub tendencji bądź też okazem sztuki retorycznej Sallustiusa nie wydaje się słuszne: wystarcza przypomnieć znany antagonizm Pompeiusa wobec senatu, pogłębiany przez wzajemną niechęć obu wodzów hiszpańskich (tj. jego i Metella), oraz stosunek Lucullusa do sprawy konfliktu wschodniego, by dojść do wniosku, że przypisywanie w tym wypadku złej
