rzymskiego imperium[1]. Niektórym miastom przyznawał Marius libertas, inne znów zwalniał od opłat czyniąc to, jak oświadczał, z polecenia Sertoriusa. W ten sposób Azja (ale nie πάσα), ściśle provincia Asia, która do niedawna była terenem wyzysku publikanów oraz obiektem zniszczenia przez kwaterunki a nawet łupiestwa żołnierzy, na nowo zaczęła żywić nadzieję lepszej przyszłości, nadzieje te wiązano ze zmianą rządu rzymskiego tj. z objęciem przez Sertoriusa i jego grupę władzy w stolicy imperium Romanum. Jak więc widać w życiorysie Plutarcha termin geograficzny Άσία użyty został w dwojakim znaczeniu: Άσία oznacza w ogóle Azję Mniejszą, natomiast Άσία (bez przymiotnika) —
tylko prowincję Azję.
Azja — prowincja nie została odstąpiona przez Sertoriusa, który zgodnie ze swoim przekonaniem postanowił przeciw działać na tym terenie wyzyskowi podatkowemu. Było to oczywiście wbrew interesom equitów rzymskich i tym tłumaczy się początkowy ustęp rozdziału następującego, iż niektórzy członkowie senatu oraz ισότιμοι Sertoriusa (a więc wzmiankowana opozycja pod wodzą Perperny) nabrawszy przeświadczenia o pomyślnym stanie własnych sił, poddali się uczuciu niechęci wobec wodza. Zagrożeni w swych interesach equici musieli szybko przeciwdziałać akcji Mithradatesa i Sertoriusa; najodpowiedniejszym kandydatem był Pompeius. Liczono, że potrafi on sparaliżować plany Sertoriusa wykorzystując między innymi poprzednio już zdarzające się rozterki między Sertoriusem i Perperną. (Plut. Sertorius 25)[2].
- ↑ Zdaniem Schur’a, s. 243, akcja Mariusa miała wszelkie cechy bluff’u politycznego. Uczony badacz wrocławski wskazuje na niezbyt piękną przeszłość polityczną Mariusa. Na to ostatnie — zgoda; ale formalnie sprawa ma aspekt odmienny. Układ był zawarty; z punktu widzenia prawnego walor osobisty wykonawcy nie osłabia skutku jego działań, którym dopiero polityczny układ stosunków nadawał treść życiową.
- ↑ Słowa Plutarcha zasługują na przytoczenie — „Ἐν δ' Ἰβηρίᾳ τῶν περὶ Σερτώριον συγκλητικῶν ϰαὶ ἰσοτίμων, ως πρῶτον εἰς ἀντίπαλον ἐλπίδα ϰατέστησαν ἐπανέντος τοῦ φόβου, φϑόνος ἥπτετο ϰαὶ ζῆλος ἀνόητος τῆς ἐϰείνου δυνάμεως(c. XXV, 1). Berve, s. 205, 209, uważa rozdziały XXII—XXIV za wstawkę enkomiastyczną, która pochodzi z drugiego źródła, a przerywa tok chronologiczny opowieści. Tezę Berve’go przyjmuje Schur, s. 227 i nn. Jednak argumenty natury filologicznej (a rozpoczęto takowe od badań życiorysu Periklesa) w danym wypadku
