Santa Maria in Aracoeli, znajduje się przeszło dwadzieścia starożytnych kolumn, każda z innego marmuru, oraz innego porządku i różnej wielkości. Podług legendy większość ich pochodzi ze słynnej świątyni Jowisza, która stała na Kapitolu w temże samem miejscu co dzisiejszy kościół katolicki. A bazylika świętego Jana Laterańskiego, bazylika o pięciu nawach, przedzielonych czterorzędową kolumnadą, stolica biskupstwa, którego papież jest biskupem, nie jestże ona pałacem bóstwa, lubującego się w doczesności?... Kolosalne posągi dwunastu apostołów podwójnym rzędem stojących, zdają się wskazywać drogę ku panu swojemu, nieśmiertelnemu Ojcu bogów i ludzi. Wszystkie te kościoły o połyskujących, marmurowych posadzkach, kunsztownych rzeźbach, bogatych złoceniach, są raczej świątyniami bożków z Olimpu. Harmonijny kolor ich marmurów ma w sobie coś cielesnego i pobudza do marzeń o cudnych kształtach bogiń, kąpiących się w mgłach przy różowych blaskach jutrzenki. W żadnym z nich, również jak w bazylice św. Piotra, nie ma cichych i tajemniczych zakątków, wzywających do modlitwy, otwierających niewidzialne skarby pocieszenia i spokoju. Lecz bazylika św. Piotra, pierwsze zajmowała miejsce wśród wszystkich kościołów, jako okaz, co może stworzyć duma człowieka, chcącego wystawić przybytek godny swego Stwórcy, a jednak gmach ten z kamieni zlepiony, gmach zbyt wiel-
Strona:PL Zola - Rzym.djvu/352
Ta strona została uwierzytelniona.