Strona:PL Zygmunt Miłkowski - Sylwety emigracyjne.djvu/45

Ta strona została przepisana.




ZENON ŚWIĘTOSŁAWSKI.


Tytułowe sylwety niniejszej nazwisko wymaga powiedzenia słówka o środowisku, na którem się ono uwydatniło.
Środowiskiem była organizacya polityczno — społeczna odrębna, ultra-religijna, ultra-socyalistyczna, prawie — porównując ją z istniejącemi obecnie stronnictwami socyalnemi — anarchistyczna. Stanowiły ją dwie gminy: Grudziądz i Humań — jedna w Portsmouth, druga — później założona — na wyspie Jersey. Gmina Grudziądz tytułowała się pierwotnie sekcyą i wchodziła do składu Towarzystwa demokratycznego; lecz się z Tow. wykreśliła i gminą przezwała dlatego, że Tow. uznawało własność osobistą i, oświadczając się przeciwko szlachcie, nie potępiało mieszczaństwa. Gminy owe przyjęły ogólne „Ludu Polskiego“ miano. Zasługującem na uwagę jest to, że podłożem ich byli włościanie: żołnierze szeregowi z armii polskiej, których Prusacy z Grudziądza, gdzie ich w niewoli trzymali, wyprawili do Ameryki na trzech okrętach. Jeden z tych okrętów zawinął do Havre, drugi do Portsmouth — jedni wygnańcy pozostali we Francyi, drudzy w Anglii. Tymi ostatnimi zaopiekowali się tacy skrajni w przekonaniach swoich, jak Krępowiecki, ks. Puławski, Dzienicki, oraz Worcel, należący do Zjednoczenia, który się do nich przyłączył, celem przekonania się,