nie można tego uniknąć inaczej. Czy trzeba ci więcej?
Podziękowałem mu, usłyszałem bowiem aż nadto. Ale chcąc się przekonać do jakich granic posuwa się tak występna nauka, rzekłem:
— Powiedz mi, Ojcze, a czy nie wolno zabić dla nieco mniejszej przyczyny? Czy nie można tak pokierować swej intencyi, aby można było zabić za zadanie łgarstwa?
— Owszem, rzekł Ojciec, wedle naszego O. Baldella[1], ks. III, disp. 24., n. 24, przytoczonego przez Eskobara, tamże, n. 49: Wolno jest zabić tego kto nam powie „skłamałeś“, o ile nie można poskromić go inaczej. I można tak samo zabić za obmowę, wedle naszych Ojców. Lezyusz bowiem, którego, między innymi, O. Hereau trzyma się dosłownie, powiada w już cytowanem miejscu: Jeżeli ktoś stara się zniweczyć moją reputacyę oczerniając mnie wobec czcigodnych osób, a ja nie mogę tego uniknąć inaczej niż zabijając go, czy mogę to uczynić? Owszem, wedle nowoczesnych autorów; nawet choćby zbrodnia o którą mnie wini była prawdziwą, jeźli wszelako jest tak dobrze ukryta, iż niepodobnaby jej odkryć na prawnej drodze. A oto dowód. Jeźli mi ktoś chce wydrzeć honor dając mi policzek, mogę przeszko-
- ↑ Baldell (1572—1655), profesor teologii w Rzymie.