Strona:Pascal - Prowincjałki.djvu/192

nigdy odgadnąć sam z siebie. Spojrz tedy, jak kwestyę tę rozwiązuje Sanchez; ale bo też to Sanchez! Po pierwsze, rozróżnia w swojej Sumie, ks. II, rozdz. XXXVIII, n. 94, 95 i 96, czy ten wieszczek posłużył się jedynie astrologią i innymi naturalnymi środkami, czy też użył sztuki djabelskiej. Orzeka bowiem, iż obowiązany jest zwrócić w jednym wypadku, a w drugim nie. Czy powiesz teraz w którym?
 — Nic łatwiejszego, rzekłem.
 — Widzę dobrze, odparł, co chcesz powiedzieć. Myślisz że ma restytuować, jeśli się posłużył pomocą czarta? Nic nie rozumiesz się na tem: zgoła przeciwnie: Oto rozstrzygnienie Sancheza w tem samem miejscu: Jeżeli ten wieszczek nie zadał sobie trudu i starania aby poznać za pomocą djabła rzeczy których nie można wiedzieć inaczej, trzeba aby restytuował; ale jeżeli zadał sobie ten trud, nie jest obowiązany.
 — I czemuż tak, mój Ojcze?
 — Nie rozumiesz? rzekł. Dlatego iż można wieszczyć za pomocą djabła, podczas gdy astrologia jest szalbierstwem.
 — Ale, mój Ojcze, jeżeli djabeł nie powie prawdy, jest bowiem równie mało prawdziwy jak astrologia, czy wieszczek ma restytuować z tejże samej przyczyny?
 — Nie zawsze, odparł. Distinguo, powiada Sanchez w tym przedmiocie. Jeżeli wieszczek jest nie-