Strona:Paweł Spandowski - Przemysł w Księstwie i Prusach Królewskich.pdf/21

przemysłu włóknistego napotkałoby u nas na nieprzezwyciężone prawie trudności. Cały przemysł włóknisty Niemiec znajduje się dziś w trudnem położeniu, głównie z tego powodu, że przez wcielenie do Niemiec Alzacyi z jej rozwiniętym przemysłem włóknistym powstała znaczna nadprodukcya. Ona właśnie była powodem, nie tylko obniżenia się cen, ale także daleko idącej specyalizacyi. Wielka liczba fabryk ograniczyła się do wyrobu jednej jedynego artykułu, doprowadzając produkcyę jego do najwyższej doskonałości. Przy takiej specyalizacyi obniżają się koszta produkcyi a równocześnie rośnie jakość towaru. Konkurencya z takiemi fabrykami jest nader trudna, a jest ich w przemyśle włóknistym bardzo dużo. Każdy znaczniejszy handel bławatny liczy więcej niż sto rozmaitych dostawców, i tyleż trzebaby stworzyć fabryk, gdyby się chciało cały przemysł włóknisty opanować.
 Istnieje tylko kilka artykułów, których zapotrzebowanie jest u nas tak wielkie, że mogłoby dać zatrudnienie większej fabryce. Ale nie chcąc się narazić na wielkie straty, trzebaby wprzód mieć zbyt zapewniony, do czego potrzebaby znowu doskonałej organizacyi konsumcyi naszej. Poza tem wszystkiem liczyć się trzeba jeszcze z tem, że wiele branż przemysłu włóknistego jest skartelizowanych i każda nowopowstająca fabryka napotkałaby na gwałtowną walkę z tej strony.
 Przejdźmy teraz do gałęzi przemysłowych, które u nas istnieją i zajmują najważniejsze stanowiska. Na pierwsze miejsce wysunął się przemysł budowlany i to głównie dzięki podniesieniu się stopy życiowej szerokich mas ludności, które obecnie co do mieszkań mają znacznie większe wymagania niż dawniej. Rozwój w ostatnich 25 latach był znakomity. Liczba osób zajętych w przemyśle budowlanym wzrosła w obydwóch dzielnicach z 28.351 na 72.693, razem z rodzinami z 123.602 na 244.074. Przeszło 120.000 osób więcej niż przed 25 laty znajduje swe utrzymanie z prze-