Strona:Paweł Spandowski - Z praktyki spółek wielkopolskich.pdf/34

II.

 W pierwszym, wstępnym wykładzie przedstawiłem Szan. Panom charakterystyczne rysy naszych spółek wielkopolskich, teren, na którym się rozwijają i rolę, jaką odgrywają w społeczeństwie wielkopolskiem. Przypominam po krótce, że dodatnich stron wielkopolskiego ruchu współdzielczego nie należy szukać w niebywałym rozwoju zewnętrznym organizacyi współdzielczej lub w wielorakiej różnorodności życia współdzielczego, lecz raczej w jakości i rozmiarach poszczególnych spółek. Mamy w Wielkopolsce spółek co do liczby nie wiele, ale za to poszczególne spółki są wielkie, silne i samodzielne. Oto charakterystyczny rys kooperatyw wielkopolskich.
 Przejdźmy teraz do poszczególnych rodzajów spółek i przyjrzyjmy się im, jak pracują i jak się rozwijają.
 Na pierwszy plan wysuwają się spółki kredytowe. Stanowisko ich w ruchu współdzielczym zaboru pruskiego jest jeszcze bardziej dominujące niż gdzieindziej. Na niespełna 300 spółek należących do Związku, obejmującego Księstwo Poznańskie i Prusy Królewskie, jest spółek kredytowych 209. Liczby te nie przedstawiają jednakże jeszcze dość dokładnie właściwego stosunku. Wierniej oddają go następujące cyfry. Członków posiadają spółki kredytowe 126.000, spółki niekredytowe 19.000. Kapitał obrotowy u spółek kredytowych wynosi okrągło 360 milionów marek, u spółek niekredyto-