Strona:Paweł Spandowski - Z praktyki spółek wielkopolskich.pdf/36

z niego korzysta, gdyż za pomocą jego pieniędzy może spełniać swe zadanie służenia członkom kredytem.
 Jak z jednej strony każda osoba, chcąca mieć pożyczkę z spółki, zostać musi członkiem, tak na odwrót nie jest potrzebne, by każdy członek musiał być dłużnikiem spółki. Owszem przystąpić można na członka także wtedy, gdy się nie ma zamiaru zapożyczenia się. Tak samo można pozostać członkiem, gdy się pożyczkę już spłaciło. W rzeczywistości też posiadają wielkopolskie spółki kredytowe sporą liczbę członków, nie mających długu w spółce. N. p. z końcem roku 1915 na 126.000 członków przeszło 25.000 było bez pożyczek. Zatem mniejwięcej jedna piąta członków nie posiada pożyczek. Jest to objaw dość korzystny, gdyż członkowie ci, odpowiadający za spółkę przeważnie całym majątkiem, stanowią walne i nader cenne wzmocnienie podstaw spółki.
 Jakim jest skład członków, o tem mówiłem częściowo już przedtem. Stwierdziłem, że rozwój spółek wielkopolskich umożliwił korzystanie z kredytu spółkowego wszystkim stanom. W wielkopolskim banku ludowym wypłaca się na tym samym stole tak pożyczkę kilkudziesięciu marek chałupnikowi lub drobnemi rzemieślnikowi jak też i pożyczkę wielkiego właściciela ziemskiego, wynoszącą dziesiątki a nieraz nawet setki tysięcy marek. — Zainteresować może Szan. Panów ponadto jeszcze skład członków według zawodów. Dla tego tej sprawie jeszcze kilka słów poświęcę. Najstarsze spółki wyszły z łona sfer rzemieślniczych i kupieckich. Dlatego też dziś jeszcze najstarsza spółka kredytowa zwie się „Bankiem Przemysłowców”, chociaż większą część swych kapitałów ulokowała w rolnictwie. Wnet jednak do spółek przyłączyli się także rolnicy i stósownie do rolniczego ustroju tak Księstwa jak i Prus Królewskich niebawem