szaki sług, jak królowa i jest czczona, niby bogini! (Lett. I. 38). Nie było pióra potężniejszego, niż pióro Pietra: „miało ono moc grzebania żywych i wskrzeszania zmarłych“.
Pisarz wywierał ogromny wpływ na opinję publiczną, z jego zdaniem liczyła się polityka, on zaś sam, nie mając żadnych politycznych przekonań, w czasie wojen między Franciszkiem I a Karolem V, odgrywał rolę dwuznaczną i zdradzał wczorajszych sprzymierzeńców dla nowych protektorów. Tylko w stosunku do kurji rzymskiej zachował stałą, niewzruszoną nienawiść.
Z czasów rzymskich pochodzi prognostyk na rok 1527. „Judicio di maestro Pasquino, quinto evangelista“, satyra na papiestwo, która wywołała burzę gniewu na dworze ostatniego Medyceusza; z czasów weneckich słynna frottola uliczna „Pax vobis“, wyszydzająca armję papieskiej ligi, jako zbieraninę najpodlejszych tchórzów, rozbójników i złodziei. Klemens VII czytając ją miał się rozpłakać z boleści.
O śmiałości słowa i złośliwości języka nie można sądzić li tylko z dzieł, które Aretino do druku przeznaczył, a które schlebiając, miały mu zyskiwać nowych przyjaciół i nowe dochody. Okresem złośliwego paszkwilu były właściwie młode lata pisarza, kiedy to messer Pasquino przemawiał nieustannie na placu rzymskim.
| — | — | — | — | — | — | — | — | — | — | — | — |
