Strona:Pietro Aretino - Jak Nanna córeczkę swą Pippę na kurtyzanę kształciła.djvu/31

co oczywiście zwiększało zainteresowanie słuchaczów i sukces dzieła.
 W „Cortegianie“ autor napada na rozwiązłość i zepsucie kurji rzymskiej. Komedja składa się z dwóch fabuł, dwóch uscenizowanych nowel: Głupi syeneńczyk, Messer Maco, wmówiwszy w siebie, że jest wielkim poetą, przybywa do Rzymu po kapelusz kardynalski. Malarz Andrea poucza go, jak się ma zachowywać i przy sposobności maluje mu niezbyt ponętny obraz Watykanu! Równolegle do tej akcji, rozwija się akcja druga: Pewien neapolitańczyk, Messer Parabolano zapałał namiętnością do pięknej Liwji. Sługa Rosso, chcąc zaspokoić żądzę swego pana przy pomocy starej kurtyzany Alvigii wiedzie go miast do ukochanej, do żony piekarza Togni. Stary amant dowiedziawszy się „post factum“ o całej prawdzie, śmieje się z wypłatanego sobie figla, a piekarz przyjmuje żonę z powrotem „per buona e per bella“.
 Malarze: Andrea, Rosso i syeneńczyk Maco żyli podówczas w Rzymie, co się zaś tyczy najlepszego typu komedji, starej dewotki-kurtyzany Alvigii, to posłużyła ona później satyrykowi francuskiemu Mathurin Régnier za wzór do jego typu „Macette“, rodzonej siostry Tartuffa.
 Oprócz Marescalco i Cortegiany napisał Aretino jeszcze trzy komedje: „Ipocrito“ (1542), „Talantę“ (1542) i „Filosofo“ (1546). Brak miejsca nie pozwala mi tutaj na szczegółowsze ich rozpatrzenie. Nadmienię tylko, że komedja „Ipocrito“ znana