Strona:Piotr Kropotkin-Pomoc wzajemna jako czynnik rozwoju.pdf/179

na uprawie w sposób zwykły — szczególnie ma to miejsce w Ardenach.
 Łącznie z tem spotykamy znowu niemało starych zwyczajów związanych z temi instytucjami. Zamiast jednak opisywać je szczegółowo, wolę podać parę wyciągów z listów jednego z mych przyjaciół, który — mieszkając we Francji południowej, w Ariège, zebrał ich nie mało. Niektóre z tych przykładów odnoszą się do rzeczy drobnych, w sumie jednak dają niezły obraz życia wiejskiego.
 „W niektórych gminach w sąsiedztwie — pisze mój przyjaciel — jest w pełnem życiu stary obyczaj, zwany Pemprunt. Gdy dla wykonania jakiej czynności gospodarczej — np. dla wykopania kartofli lub zebrania trawy — potrzeba dużo rąk, zwołuje się młodzież z całego sąsiedztwa. Schodzą się chłopcy i dziewczęta i za darmo wykonują całą robotę, a wieczorem po wieczerzy tańczą”.
 „W tych samych gminach, gdy dziewczyna wychodzi za mąż, sąsiadki gromadzą się i pomagają jej szyć wyprawę. W niektórych wsiach kobiety wciąż jeszcze zajmują się przędzeniem: gdy rozczesywanie lnu ukończone zostało w jednej chacie, wszyscy gromadzą się w drugiej w celu dokonania tej czynności spólnemi siłami. W wielu gminach Ariege, a również w innych okolicach Francji południowo-zachodniej, łuskanie kukurydzy odbywa się zawsze spólnemi siłami. Po robocie wszyscy podejmowani są orzechami, i winem i zabawiają się tańcem. Podobny zwyczaj istnieje w zastosowaniu do międlenia konopi. W gminie L., w ten sam sposób odbywa się zwózka zboża — i te dni pracy ciężkiej stają się zawsze dniami świątecznymi. Za pracę tego rodzaju nigdy nie daje się zapłaty — wszyscy robią to dla siebie nawzajem“.
 „W gminie S. pastwisko spólne powiększane jest co roku; doszło wreszcie do tego, że niemal cała ziemia gminna znajduje się we władaniu spólnem. Pasterze wybierani są przez wszystkich posiadaczy bydła — łącznie z kobietami. Buchaje są spólne“.
 „W gmienie N. 40 lub 50 drobnych stadek owczych spędzane są razem i dzielone na 3 lub 4 wielkie stada, zanim odprawione zostaną w góry na łąki. Każdy z właścicieli idzie w góry na tydzień i spełnia obowiązek pasterza”.
 „W wiosce C. kilku gospodarzy nabyło spólnie młocarnię, a