Strona:Pisarze polscy.djvu/118

 Wyolbrzymione proporcye o uproszczonym rysunku, wielka siła poetyckiego obrazowania i wysłowienia przy nieznacznej stosunkowo rozmaitości sposobów artystycznych, ogromna skala poruszonych podstawowych zagadnień bytu i przeważnie proste, nieprzystępne wahaniom ich rozwiązanie, większa niż u innych dusz skłonność do twierdzenia, do pozytywnych rozstrzygnięć, większa też zdolność przejmowania się zagadnieniami czysto intellektualnemi, wstrzemięźliwość w odsłonięciu siebie poza sferą czystej myśli — towarzyszą Żuławskiemu od pierwszych nawet, bardzo dziecinnych jeszcze prób poetyckich.
 Wszystko, co jest pod niebem i »zewnątrz jego«, widoki gór i mórz, największych ogromów natury, najszersze abstrakcye, najgroźniejsze wizye, stworzone w biegu wieków przez duch człowieczy, przewijają się przez poezye Żuławskiego niby zjawiska namacalne, objektywne. Bóstwa wszelkich wyznań, pojęcia ostatecznego końca wszechrzeczy, czy według pomysłów greckich, czy według wierzeń chrześciańskich, sceny z pierwszych rozdziałów Genezy służą za kanwę do gigantycznych obrazów. Są to niejako literackie transkrypcye