Strona:Pisma Henryka Sienkiewicza (ed. Tyg. Illustr.) vol. 77.djvu/014

cza utworów Sępa, na których głównie sława jego u spółczesnych, a pamięć u potomnych polega.
 Trudność zadania leży tu głównie w braku wszelkich szczegółów z życia tego poety. Wzmianki jakie tylko mogliśmy zebrać u spółczesnych mu i późniejszych pisarzy, podamy czytelnikowi w dalszym ciągu naszej pracy; są one jednak zaledwo najogólniejszymi rysami działalności Sępa, nigdy zaś nie wystarczają do dokładniejszego wyjaśnienia charakteru jego utworów.
 Większą tu wskazówką może być wiek, w którym żył Szarzyński. Działalność pojedynczego człowieka, choćby najwięcej podmiotowa, będzie zawsze, do pewnego stopnia, odbiciem wpływów zewnętrznych. Ale z drugiej strony nic łatwiejszego, jak zabłąkać się na tych drogach. Pierwszem stadyum, na które musimy zwrócić pilną uwagę, jest pytanie, o ile człowiek którego utwory krytycznie rozbieramy, pojmował ogół, a o ile był podmiotowym. Żeby na to odpowiedzieć, trzebaby koniecznie mieć jakie dane o jego charakterze, temperamencie, dążności, a przedewszystkiem o wykształceniu i rozwinięciu umysłowem. Jak mniejsze ognisko, mniejsze koło światła rozrzuca, tak i umysł ludzki, w większym lub mniejszym zakresie, ogarnia otaczający go ogół. Jest to bardzo ważną rzeczą, bo jeśli umysł taki objawia się na