Są to raczej pamiętniki dziwaka, który z rozmaitych przyczyn, rozczarowawszy się wcześnie do świata, staje poza społeczeństwem i spogląda na nie tak, jak widz na scenę teatralną. Ludzie odgrywają dla niego komedyę; kochają się, nienawidzą, zabiegają z mrówczą pracą wedle spraw własnych, bawią się w złych i dobrych, w cnotliwych, wspaniałomyślnych, wielkich, on zaś spogląda na wszystkie te usiłowania z ironicznym uśmiechem i ową wyższością, jaką mu daje niewiara we wszystko i dość zresztą nieuzasadnione przekonanie, że „ludzie są głupsi od niego“.
Pessymizm ów względem ludzi, a optymizm względem siebie jest wynikiem z jednej strony rzeczywistych rozczarowań, zawodów, doświadczenia i nudy, z drugiej — wynikiem zarozumiałości i poprostu braku zajęcia. Pan Daniel nie jest bogatym, ale ma niezależne sta-
Strona:Pisma Henryka Sienkiewicza (ed. Tyg. Illustr.) vol. 78.djvu/246
Ta strona została uwierzytelniona.
Przegląd literacki.
„Pamiętniki Daniela“ Józefa Tretiaka.
