Strona:Pisma krytyczne (France).djvu/199

się państw zdobytych. Dwa lata był jeńcem Ferdynanda Katolickiego, a gdy udało mu się zbiedz z zamku Medina del Campo, ofiarował usługi swemu szwagrowi, królowi Nawarry i w szale boju dał się zabić pod Vianą.
 W jego krótkiem życiu więcej podziwiano nawet świetną jego inteligencyę, niż chłodną zbrodniczość. Był to wódz znakomity i zręczny polityk. Machiavel podziwiał w nim człowieka, szukającego w każdej sprawie prawdziwej rzeczywistości. »Jest to«, wyrażał się o księciu Romanii, »pan świetny i pyszny, a w czynach wojennych tak śmiały, że największe wyprawy niczem się dlań zdają. Gdy chodzi o zdobycie sławy i powiększenie swych dzielnic, nie zna ni spoczynku, ni znużenia, ni niebezpieczeństwa. Zdaje się być wszędzie równocześnie, umie zaskarbić sobie miłość żołnierzy, potrafi zebrać najlepsze wojsko w całej Italii, a te okoliczności, w połączeniu z wyjątkowem szczęściem, czynią zeń zwycięską i potężną osobistość«.
 Nie ulega wątpliwości, że Cezar Borgia był najzręczniejszym człowiekiem swego wieku.
 Niewątpliwe są dowody, że Cezar był ła-