Strona:Pisma krytyczne (France).djvu/234

Ta strona została uwierzytelniona.
CESARZ JULIAN.


Chciałbym zatrzymać się nieco nad znakomitą pracą Gastona Boissier »Zgon pogaństwa«, a zwłaszcza nad rozdziałami, poświęconymi politycznej i religijnej działalności cesarza Juliana. Julian to człowiek istotnie niezwykły. Był jeszcze dzieckiem, gdy umarł jego wuj, Konstantyn; sam tylko z bratem Gallusem ocalał od rzezi, której ofiarą padła cała jego rodzina; wzrastał w jednostajnem choć nie surowem więzieniu w Cezarei. Zamknął go tam Konstancyusz, nie mogąc postanowić, czy go zgładzić, czy zachować przy życiu. Ten tryb życia książąt wschodnich mógłby go był uczynić niedołężnym i okrutnym. Gallus istotnie nie oparł się jego działaniu; zniedołężniał na ciele i umyśle. Julian z niewoli swej wyszedł rozumny i dobry, dzielny i czysty, jak gdyby wychowywał się