Strona:Pl Poezye t. 1 (asnyk).djvu/015

stosownej, wypadało układ cały rozpocząć od tych właśnie utworów najbardziej osobistych. Ale, mając przed sobą poetę tej miary, należało też skorzystać ze sposobności i dać przedewszystkiem poetyczne poglądy El..ego na jego własą specyalność, na poezyą i sztukę, na natchnienie i artyzm — ukazać jego religią piękna i jej przeciwstawienie: estetyczny i ideowy ateizm, któremu autor utworów: „Publiczność i poeci“, „Odłamowi Psychy Praxytelesa“, „Na zgon poezyi“, „Zmierzchu melodyi“ — tak dobitny umiał nadawać wyraz.
 Całe to opowiedzenie się El...ego przy chorągwi piękna stanowi w układzie obecnego wydania dział pierwszy; do drugiego weszły utwory poważnego uczuciowego subjektywizmu; trzeci stanowią liryki, które indywidualizują poetę żyjącego ideami ogólnemi świata. Idzie potem dział IV, złożony z sonetów „Nad głębiami“, przez samego twórcę pod tę nazwę zebranych. Powstałe w późniejszym już wieku, poczynając od końca r. 1882, dają one jakby filozoficzne wyznanie wiary El...ego.
 Dział V składa się ze „Snu grobów“, z liryków głębokich, myślowych i uczuciowych, wreszcie z satyrycznych obrazków — i w całości dotycze życia własnego spółeczeństwa poety. Włączono tu i wiersz do Józefa Kolara.
 Do działu VI weszły wszystkie poezye dyalektyczne, gnomiczne i obrazowe, osnute na tematach starożytnych; wśród nich jest wiele pokrewnych dz. I.
 Grupa „W Tatrach“, w postaci nadanej jej przez El...ego w pierwszem wydaniu T. III Poezyi, w Dz. VII występuje wraz z pięcioma utworami, oddającemi przeważnie wrażenia krajobrazowe lub wywoływane przez nie na-