Strona:Podróż więźnia etapami do Syberyi tom 2.djvu/135

pomiędzy nimi wielu było ludzi znakomitego dostojeństwa, jak Zozymus, archimandryta symońskiego monastyru; Teodor Kurycyn sekretarz stanu i wielu innych. Przyjąwszy nową żydowszczyznę i błędy Szarii, gorliwie i pomyślnie dowodzili fałszywości chrześciańskiej wiary, a pomiędzy innemi, robili jej i taki zarzut, iż przepowiadała, że skończenie świata nastąpi w 700 lat od stworzenia świata to jest roku 1492, tymczasem świat przetrwał fatalny termin. Gennadius biskup zatrwożony postępem Sobotników, zbijał ich zarzuty w osobnym okólniku i dowodził, iż chrześcianie w przepowiednią końca świata niewierzyli.. Iwan III. także przeciwko sekcie wystąpił, rozkazał on metropolicie Zosymusowi zebrać r. 1492 sobór przeciwko Sobotnikom, na którym cyklus paschalny za rok 7000 wyrachowany został i ustanowione zasady do wyznaczenia każdego roku niedzieli wielkanocnej, a początek roku z marca na 1. września przeniesiono. Józef Sanin, założyciel wołokołamskiego monastyru, napisał historyą Sobotników i 15 mów przeciwko ich zasadom. Iwan IV}. groźny walczyć musiał Sobotników orężem, już tak byli wówczas liczni. Rozszerzenie się żydowszczyzny między Moskalami tłumaczy się ciemnotą i słabą wiarą i tem szczególnem usposobieniem do sekciarstwa, które przejęli od długo i zapamiętale kłócących się o religią Greków. Zepsucie duchowieństwa jest także jedną z przyczyn szerzenia się sekciarstwa; w XV. wieku już światli Moskale na to zepsucie skarżyli się.
 Dirnicy (dziurnicy) modlą się, siedziąc przy otworze w sposobie dziury zrobionym, jaki się zwykle w każdej moskiewskiej chacie znajduje. Zapatrzywszy się na niebiosa gwiazdami wytkane, pogrążają się w modlitwę kontemplacyjną, w marzenia tkliwe o Bogu, obudzone cudownym widokiem dzieł Boskich. Nieraz wschód słońca wspaniały oblewa świeżemi promieniami znużone całonocną modlitwą czoło dziurnika.
 Utrzymują oni i słusznie, że przypatrywanie się dziełom rąk Boskich, najbardziej skłania umysł i serce do pojęcia wielkości Boga, do skruchy, pokory i Jego chwały. Zapatrywanie się więc na lazurowy firmament i wszystkie światła zawieszone u niebieskiego sklepienia, jako najbardziej mogące