one aż do dnia dzisiejszego. Kiedy się o nich czyta, nie wiadomo czasem, czy się nie ma przypadkiem do czynienia z pogańską Polską lub z Rusią XII w.? Tak dalece znać starszą ich pogańską postać pod późniejszem chrześcijańskiem przebraniem.
We wszystkich krajach, zostających na niższych szczeblach kultury, bardzo znaczną odgrywają rolę różnego rodzaju fikcyjne pokrewieństwa. A więc adopcya, przyjęcie do rodu lub rodziny, t. zw. pobratymstwo t. j. zbratanie się dorosłych itd. Nie poślednie miejsce zajmuje między nimi kumostwo, które Kościół uświęcił a po części i wytworzył. Słowianie południowi znają nie tylko jedną jego formę — ze chrztu. Obok niej istnieje druga, niewątpliwie starsza, ze chrztem nie związana, a mianowicie: kumostwo ze strzyżenia. Zwyczaj ten jest znany z małemi tylko odmianami w Czarnogórze[1], w Bośni, Serbii[2], w Hercogowinie[3], a także i w Bułgaryi[4]. Oto, jak obchodzą takie postrzyżyny w Czarnogórze. Rodzice dziecka zapraszają kogoś, aby dopełnił tego obrzędu. Przyjmują go jak najwystawniej, częstują i ugaszczają. Następnie ojciec lub matka przynoszą nożyce na talerzu i kum zacina trzy razy dziecku włosy jakoby na pamiątkę św. Trójcy. Następnie składa je na tym samym talerzu a ktoś z domowników wyrzuca je na gnojowisko[5]. Taki ojciec postrzyżynowy — chrzestnym go nazwać nie można — daje dziecku podarek, zwykle sztukę srebrnej monety, robią to zresztą wszyscy obecni zaproszeni goście i na tem się cały obrzęd kończy. Zwie się to święconem strzyżeniem. Małe odmiany istnieją w różnych stronach w sposobie spełniania tego zwyczaju. Tak n. p. w Serbii zacina kum cztery razy włosy z przodu, z tyłu i na skroniach, to znowu robi krzyż, wodząc nożycami od czoła na tył głowy i na ukos od ucha do ucha[6], albo je obcinają okrągło, to znowu zacinają siedm razy. Obcięte włosy kładzie kum do naczynia z wodą, w którą też wrzuca złotą lub srebrną monetę, a za jego przykładem czynią to obecni[7]. Czasem rodzice dziecka prowadzą je lub wiozą do domu ojca postrzyżynowego, częściej jednak odbywa się obrząd w domu
- ↑ В. М. Г. Медаковичь, Живот и обичаи Црногораца, у Новом Саду, 1860, str. 62.
- ↑ Krauss, Sitte u. Brauch bei den Südslaven. Wien, str. 609.
- ↑ Bogišič, Zbornik sadaśnyk pravnih obyčaja u južnih Slovena. U Zagrebu 1874, str. 206, 367. 387.
- ↑ Krauss, Haarschurgodschaft bei den Südslaven l. c. str. 166.
- ↑ Медаковичь, l. c. str. 62.
- ↑ Krauss, Haarschurgodschaft etc. str. 194, 197.
- ↑ Krauss l. c. str. 189.
