Strona:Prawo wyborcze kobiet.djvu/04

Ta strona została uwierzytelniona.
I.


Nauka prawa politycznego zna w kwestji praw wyborczych dwa poglądy:
Według pierwszego prawo wyborcze jest prawem przyrodzonem każdego osobnika. Ponieważ postęp prawodawstwa przyniósł zasadę równości wszystkich ludzi wobec prawa, więc każdy obywatel z prawa wyborczego korzystać powinien. Kobieta nawet w prawie cywilnem, a zatem wobec własności, małżeństwa, rodziny miała mniej praw od mężczyzny. Praw politycznych odmawiano jej przeważnie aż dotąd. Nietrudno zaś było udowodnić, że jest różną od mężczyzny i biologicznie i psychicznie.
Prawo wyborcze jednak, to przedewszystkiem funkcja społeczna, z którą związane są obowiązki obywatelskie. Oto drugi pogląd. I tu różnorodność uzdolnień i psychiki może wyjść jedynie na korzyść społeczeństwu. Jako funkcja społeczna prawo wyborcze udzielanem być powinno każdemu, który społeczeństwu przynieść może pożytek.
Nie odrazu stanęły na tem stanowisku państwa nowoczesne. Wiek XIX jest świadkiem niustannych walk o prawa polityczne, a począwszy od 1848 r. stopniowych zdobyczy demokracji i warstw robotniczych w tej dziedzinie. Im więcej obywateli otrzymuje prawo stanowienia o sobie, tem większe są szanse zwycięztwa sprawiedliwości i prawa, tem silniej wzrasta odpowiedzialność obywateli za losy narodu.
Wreszcie nadchodzi moment, kiedy te prawa i obowiązki przypadają bez różnicy płci całej ludności dorosłej.
Jest to zwycięztwo demokracji i dowód, że przeobraziły się stosunki społeczne i zaszła głęboka zmiana w poglądach na stanowisko i zadania państwa.
Wielka wojna, gromadząc na frontach wielomiljonowe masy zbliżyła je ze sobą, zorganizowała i dała im przeświadczenie, że porządek dotychczasowy jest zaprzeczeniem normalnego rozwoju życia, a zamiast dobrobytu, zdrowia i piękna przynosi zagładę dobra i kultury. To też klasy uciśnione z nieznaną dawniej siłą upominają się o swoje miejsce na słońcu; Współczują one z wydziedziczonemi i oglądają się